كليدواژه :
درماندگي آموخته شده , شرطي سازي گريز- اجتناب , شوك الكتريكي , ماهي قرمز
چكيده فارسي :
مقدمه: هدف اين پژوهش آزمايشي تعيين اثرات شوك الكتريكي گزير ناپذير بر شرطي سازي گريز- اجتناب در ماهي قرمز بود. در صورتي كه عدم يادگيري گريز يا اجتناب از شوك به موقعيتهاي ديگر تعميم يابد و حيوان ياد بگيرد كه درمانده و ناتوان است، با پديده درماندگي آموخته شده مواجه هستيم. درماندگي آموخته شده حالتي روان شناختي است كه موجودات مي‌آموزند در موقعيتهاي ويژه اي ناتوان هستند حتي اگر توان تغيير شرايط نامطلوب يا زيان آور را داشته باشند. نظريه درماندگي آموخته شده تبييني در خصوص افسردگي باليني و بيماريهاي رواني ناشي از فقدان ادراك كنترل شده بر پيامدهاي يك موقعيت است. روش: تعداد 50 ماهي قرمز معمولي به طول تقريباً 6-5 سانتي متر آزمودني مورد استفاده قرار گرفتند و به مدت 1 هفته قبل از اجراي آزمايش در مخزني نگهداري شدند. آزمايش در يك جعبه دو طرفه آبي (aquatic shuttle box) و بعد از انجام مطالعه مقدماتي انجام شد. آزمايش طي دو مرحله و با فاصله 24 ساعت از يكديگر در دو گروه آزمايشي و كنترل (هر گروه 25 آزمودني) انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون t براي دو گروه مستقل مورد تحليل قرار گرفت . نتايج: نتايج نشان داد آزمودنيهاي گروه كنترل و گروه آزمايشي در ميانگين 6 پارامتر زير كه به عنوان شاخصهاي تاثير شوك الكتريكي بر عملكرد گريز-اجتناب در ماهي قرمز، در نظر گرفته شده بودند، تفاوت معناداري با يكديگر دارند. يافته‌ها تفاوت معناداري را در ميانگين تعداد پاسخهاي اجتناب، ميانگين تعداد كوششها تا نخستين پاسخ اجتناب، ميانگين گريز از شوك الكتريكي، ميانگين تعداد پاسخهاي گريز از شوك الكتريكي، ميانگين تعداد شكست در گريز از شوك الكتريكي و ميانگين زمان شكست در گريز، طي اين پژوهش نشان مي‌دهند. بحث: بر اساس اين آزمايش كليه فرضيه‌هاي پژوهش مورد تاييد قرار گرفتند بنابراين، اعمال شوك كنترل ناپذير، آموزش گريز اجتناب را در ماهي قرمز مختل مي‌كند و به همين دليل، آزمودنيهاي گروه آزمايشي كندتر از گروه كنترل پاسخ ابزاري مناسب و با كفايت را مي‌آموزند و عملكرد كندتري نيز دارند.
چكيده لاتين :
Introduction: The aim of this experimental study is to determine the effects of inescapable shock exposures on subsequent escape-avoidance conditioning learning by goldfish (Carassius Auratus). Learned helplessness is a psychological condition in which a human being or an animal has learned to believe that it is helpless in a particular situation, even when it has the power to change its unpleasant or even harmful circumstance. Learned helplessness theory is the view that clinical depression and related mental illness result from a perceived absence of control over the outcome of a situation (Seligman, 1975).
Method: The goldfishes (N=50) with the length of about 5-6 cm each, were randomly assigned into two groups (experimental and control, n=25 in each group), and the experiment environment was an aquatic shuttle box measuring 70×40×30 cm which was designed by researcher. The gathered data were analyzed using the independent t-test.
Results: There were significant differences between 2 groups considering 6 Learned helplessness indicators, mean number of voidance response (P < 0/0001, t=9/54, df=48), mean number of trial to first avoidance response (P < 0/0001, t=5/8, df=48), mean of escape time: (P < 0/0001, t=12/70, df=48), mean number of escape response (P < 0/0001, t=3/61, df=48), mean number of failure to escape from shock, (P < 0/0001, t=14/6, df=48) and mean time of failure to escape from shock(P < 0/0001, t=14/45, df=48).
Conclusion: Based on the results of this experimental research, gold fish the same as other animals, shows learned helplessness, and prior shocks affects on escape-avoidance conditioning learning of gold fish.
