اثربخشي تغيير برنامه نوبت كاري بر كاهش شيوع مشكلات بهداشتي در يك صنعت پتروشيمي

Evaluation of Effectiveness of Shift Schedule Change on Reducing the Shift Work-related Problems in a Petrochemical Industry

  زمينه و هدف : بدنبال مطالعه گسترده­ای كه بر روی نظام های نوبت كاری 21 شركت پتروشيمی انجام شد و پيشنهاداتی برای تغيير نظام نوبت كاری ارايه گرديد، چندين شركت پتروشيمی مبادرت به تغيير نظام نوبت كاری نمودند. پس از يكسال، مطالعه   حاضر با هدف بررسی اثر بخشی تغيير برنامه نوبت كاری از 4-4-4 به 3-3-3 در يك صنعت پتروشيمی انجام شد.   روش كار: در اين مطالعه، نمونه ها شامل 195 نوبت كار مطالعه فعلی و 44 نوبت كار مطالعه قبلی بودند. ابزار گردآوری داده ها متشكل از پرسشنامه ای بود كه سوالاتی در زمينه ويژگی های دموگرافيك، مشكلات بهداشتی و نظرخواهی در مورد تغيير برنامه نوبت كاری در آن گنجانده شده بود. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 انجام گرفت.   نتايج: نتايج مطالعه نشان داد كه شيوع مشكلات گوارشی، قلبی-عروقی و اختلالات اسكلتی-عضلانی در دو گروه از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی دار نبوده (05/0 p> )، اما شيوع برخی مشكلات ذهنی در بين نوبت كاران مطالعه فعلی به طور معنی داری كمتر از شيوع آنها در بين نوبت كاران مطالعه قبلی بود (01/0 p< ). نتايج نشان داد كه از نظر نوبت كاران، برنامه جديد كميت و كيفيت خواب آنان را بهبود بخشيده است. همچنين 8/76% افراد مورد مطالعه نظام جديد را نسبت به نظام قبلی بهتر ارزيابی نمودند.   نتيجه گيری: بر اساس يافته ها، تغيير برنامه نوبت كاری از 4-4-4 به نظام 3-3-3 باعث كاهش شيوع اختلالات ذهنی در نوبت كاران شده است. بنابراين، تغيير ايجاد شده در برنامه نوبت كاری مفيد بوده است.

  Background and Aim: After conducting a comprehensive study on shift work systems in petrochemical companies and recommending appropriate shift schedules, some companies changed shift patterns. After a year, the present study was carried out at a petrochemical company which changed its shift pattern from 4-4-4 to 3-3-3. The objective of the study was evaluation of effectiveness of shift schedule change on shift workers’ health problems.   Materials and Methods: In this study, samples consisted of 195 shift workers of the present study and 44 shift workers from the previous study. Data were collected by an anonymous questionnaire, in which questions on demographic characteristics, health problems and workers’ opinions about shift pattern change were included. Data were statistically analyzed using SPSS 11.5.   Results: The results showed that prevalence of gastrointestinal, cardiovascular, and musculoskeletal problems were not statistically different between the two groups (p>0.05), but prevalence of some psychological disorders were lower in the present study subjects as compared to the individuals of the previous study (p<0.01). The results revealed that from the viewpoint of shift workers new shift pattern improved quality and quantity of sleep. The findings showed that 76.8% of the subjects evaluated the new shift schedule to be better than the previous one. Conclusion: Based on the findings, changing the shift pattern from 4-4-4 to 3-3-3 resulted in reduction of prevalence of psychological problems. Therefore, the change implemented in the shift pattern was useful.