مقايسه تاثير ماساژ اصطكاكي، ورزش‌هاي كششي و دارو درماني در بهبود درد بيماران دچار سندرم فيبروميالژي اوليه: كارآزمايي باليني تصادفي

Comparison of impacts of friction massage, stretching exercises and analgesics on pain relief in primary fibromyalgia syndrome: a randomized clinical trial

زمينه و هدف: دو روش ورزش كششی و ماساژ جهت درمان فيبروميالژی پيشنهاد شده كه در مطالعات قبلی برتری هيچ يك به اثبات نرسيده است. هدف از اين مطالعه مقايسه تاثير درمانی ماساژ اصطكاكی، ورزش‌های كششی و درمان دارويی در بهبود درد بيماران دچار سندرم فيبروميالژی است.روش بررسی: بيماران با تشخيص فيبروميالژی اوليه در كلينيك طب فيزيكی بيمارستان بقيه‌الله (عج) تهران طی سال‌های 90-1389 به‌صورت تصادفی به سه گروه تقسيم شدند كه گروه اول تحت درمان‌های دارويی با ايبوپروفن و نورتريپتيلين خوراكی، گروه دوم تحت درمان ماساژ اصطكاكی و گروه سوم نيز با ورزش‌های كششی تحت درمان قرار گرفتند. بيماران با استفاده از Visual Analogue Scale (VAS) طی سه نوبت (ابتدا، پس از يك هفته و چهار هفته) مورد ارزيابی قرار گرفتند.يافته‌ها: درمجموع 129 نفر با ميانگين سنی 60/46 وارد مطالعه شدند كه همگی زن بودند. ميانگين سنی در هر يك از گروه‌های درمانی به ترتيب عبارت است از: گروه دارو درمانی: 66/46 سال، گروه كششی: 73/46 سال و گروه ماساژ: 65/46 سال. تغييرات مقادير VAS در طی چهار هفته در گروه‌های اول، دوم و سوم برابر با 2/4، 1/3 و 9/1 بود كه مقادير گروه‌های اول و دوم نسبت به گروه سوم تفاوت معنی‌داری دارد (05/0P<).نتيجه‌گيری: به‌نظر می‌رسد تاثير كشش درمانی در كاهش ميزان درد برابر با دارو درمانی ولی از ماساژ درمانی بيش‌تر است. هم‌چنين تاثير كشش درمانی در پايايی (پس از چهار هفته) كاهش ميزان درد مساوی با دارو درمانی ولی از ماساژ درمانی بيش‌تر است.

Background: Stretching exercises and massage therapy are both suggested for pain relief in fibromyalgia syndrome. Previous studies have not proved their superiority over each other. This study compared the therapeutic effects of friction massage, stretching exercises, and analgesics on pain relief in patients with fibromyalgia syndrome.Methods: We evaluated 129 female patients with the diagnosis of primary fibromyalgia visited at the physical medicine clinics of Baqiyatallah Hospital in Tehran, Iran during 2010- 2011. Patients were randomly divided into three groups: the first group received 400 mg ibuprofen P.O. (3 times per day) and 25 mg nortriptyline (daily) P.O. as analgesic, the second group was treated by friction massage and the third group performed stretching exercises. Patients were assessed three times (initially, after one and four weeks) by visual analogue scale (VAS).Results: The mean age of participants was 60.46 years. The mean age in each treatment group was 46.66 years in medication group, 46.73 years in stretching group and 46.65 years in friction massage group. Changes in VAS score over 4 weeks were 2.4, 3.1 and 1.9, in the first, second, and third groups, respectively. The changes in VAS were significantly different in the first and second groups rather than the controls (P<0.05).Conclusion: The effect of stretch exercise on pain relief was similar to analgesics, but it was more effective than friction massage. Moreover, the therapeutic effect of stretching exercise on pain relief upon four weeks was more permanent than friction massage but it was similar to analgesics.