بررسي رابطه بين كيفيت زندگي كاري و رفتار شهروندي سازماني در شركت گاز استان فارس

Examination of Relationship between Quality of Work Life and Organiza-tional Citizenship Behavior: A Case Study of Fars Gas Company

رفتار شهروندي سازماني در بر گيرنده رفتارهايي است كه افراد از طرف سازمان، هيچ گونه اجباري جهت انجام آنها ندارند.از طرفي با توجه به اينكه رفتار شهروندي سازماني ، فرايندي درون سازماني بوده و متاثر از عوامل سازماني نظير حمايت و پشتيباني مديريت، مكانيزمهاي پاداش ، فرهنگ سازماني، عدالت سازماني، كيفيت زندگي كاري و ... است؛ به نظر مي رسد بررسي نقش و اثر اين عوامل در فرايند آن مي تواند موجب بهبود،تسهيل و تسريع پيامدهاي مرتبط با اهداف رفتار شهروندي سازماني گردد. بنابراين، بررسي ارتباط بين مولفه هاي كيفيت زندگي كاري همچون حقوق و دستمزد منصفانه، امنيت شغلي، فرصت آموزش و مشاركت داشتن در تصميم گيريها با رفتار شهروندي سازماني در شركت گاز استان فارس، هدف اصلي مقاله حاضر بوده است. جامعه آماري تحقيق، شامل 170 نفر از كاركنان شركت گاز مي باشد كه از اين جامعه آماري، 103 نفر از طريق نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شده اند. ابزار جمع آوري داده، پرسشنامه مي باشد. در اين تحقيق از دو پرسشنامه كيفيت زندگي كاري و رفتار شهروندي سازماني استفاده گرديده است. جهت سنجش روايي پرسشنامه ها از نظرات اساتيد صاحب نظر در اين زمينه استفاده گرديد كه نظرات آنها در مورد روايي پرسشنامه ها مطلوب و مثبت بود و همچنين در رابطه با پايايي، از فرمول آلفاي كرونباخ استفاه گرديد كه در نهايت پايايي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري، 88.3 و پايايي پرسشنامه رفتار شهروندي سازماني برابر با 90.3 بود. همچنين از نرم افزار آماري spss جهت تجزيه و تحليل داده ها استفاده شده است. فرضيات تحقيق نيز با استفاده از آزمون آماري ضريب همبستگي پيرسون مورد بررسي قرار گرفته شده اند و در ادامه نيز با استفاده از آزمون فريدمن، مولفه هاي كيفيت زندگي كاري رتبه بندي گرديده اند وبا استفاده از آزمون tيك نمونه اي،وضعيت رفتار شهروندي سازماني در شركت گاز استان فارس مشخص شده است. مدلي ارايه شده است كه به مولفه هاي كيفيت زندگي كاري در فرايند رفتار شهروندي سازماني توجه كرده و بر همين اساس و در راستاي نتايج به دست آمده بر مبناي مدل مفهومي، فرضيات تحقيق مورد تاييد قرار گرفته اند.

Organizational citizenship behavior involves behaviors that individuals are not forced by organization to do. In one hand, since organizational citizen-ship behavior is an intra-organizational process, and is influenced by organi-zational factors such as management support, reward mechanism, organiza-tional culture, organizational justice, quality of work life, and so on, it seems that studying the role and impact of these factors on its process can improve, facilitate, and expedite the consequences related to citizenship behavior goals in an organization. However, the objective of current study is to ex-amine the relationship between quality of work life _such as fair wages and salaries, job security, opportunities to train and growth, and participation in decision making_ and the organizational citizenship behavior in Fars Gas Company. The research population includes 170 employees in Iran Gas Company. 103 employees were selected using simple random sampling. Data collection was performed through questionnaire. Two questionnaires of “quality of working life” and “Organizational citizenship behavior” were used in this research. The opinions of specialist professors in this field were used to assess the validity of questionnaires. Its validity was positive and ac-ceptable. Chronbach’s Alpha were used to assess the reliability of question-naires that the reliability of questionnaire “quality of working life” was 88.3, and the reliability of questionnaire “Organizational citizenship behavior” was 90.3. Statistical software SPSS also was used to analyze the data. Hypo-thesis is examined using Pearson`s correlation coefficient test, then quality of work life`s components is ranked using Friedman`s test, and the status of organizational citizenship behavior is determined in Fars Gas Company using t-sample test. A conceptual model is presented that considers the quality of work life`s components, and all hypotheses are confirmed based on the re-sults of this conceptual model.