فهم جوهره تجربه بازنشستگي كاركنان در بخش دولتي؛ پژوهشي پديدارشناسانه

Understanding the Essence of Retirement Experience of Employees in the Public Sector: A Phenomenological Research

هر كارمند در كارراهه شغلي خود، دوره‌اي را به نام بازنشستگي تجربه مي‌كند. اين پديده، داراي پيامدهاي مختلف جسمي، روحي و رواني براي افراد است. هدفِ اين مطالعه، فهم تجربه بازنشستگي كاركنان بازنشسته در بخش دولتي است كه كسب بينش عميق‌تر و غني‌تر درباره اين پديده را نشانه رفته است. پژوهش حاضر، صبغه كيفي دارد و بر پارادايم تفسيري استوار است كه به مدد راهبرد پژوهش پديدارشناسي به اجرا درآمده است. شيوه گردآوري داده‌ها، مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته بوده كه با سيزده نفر از بازنشستگان صورت گرفته است. به منظور تحليل داده‌هاي مصاحبه از روش ون‌منن (تجزيه‌وتحليل درون‌مايه‌اي) استفاده شده است. يافته‌هاي حاصل از پژوهش، مشتمل بر سه درون‌مايه است كه عبارت است از: «ماهيت پديده بازنشستگي»، «پيامدهاي بازنشستگي» و «مواجهه با مشكلات دوره بازنشستگي». يافته‌هاي اين مطالعه، تجلي تجربه بازنشستگيِ بازنشستگان بخش دولتي است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد پديده بازنشستگي داراي دو درون‌مايه فرعي «رهايي» و «طردشدگي» است و پيامدهايي نظير «افزايش مشكلات اقتصادي»، «كاهش منزلت اجتماعي»، «نقصان سلامتي و ازكارافتادگي» و «افزايش اوقات فراغت» را به همراه دارد. بازنشستگان از راهبردهايي نظير «ارتباط با خدا»، «يافتن شغل به منظور تامين هزينه‌هاي زندگي» و «فعاليت‌هاي غيرشغلي» براي مواجهه با پيامدهاي بازنشستگي استفاده مي‌كنند.

Every person experiences retirement period in his working career. This phenomenon has physical and mental consequences. The aim of this paper is to understand pensioners’ experience of retirement in the public sector aimed to gaining deep and rich insight about this phenomenon. This is a qualitative and interpretive study that is conducted through phenomenological research strategy. The data was collected by means of semi-structured interviews with 13 retirees. It was analyzed through Van Mannen method (thematic analysis). Research findings include three themes, namely “nature of retirement phenomenon”, “retirement outcome” and “encounter with retirement problems”. The findings reflect public sector retiree’s experience. The results indicate that the retirement phenomenon has two subsidiary themes which are “release” and “rejection”, resulting in unpleasant situations such as “economic problems”, “reduction of social dignity”, “health problems and disablement”, and “increasing leisure”. Retirees resort to strategies such as “closer relationship with God”, “finding another job to earn a living” and “doing non-business activities” for encountering with retirement outcomes.