النموذج في روايه سووشون و روايه الباب المفتوح (دراسه مقارنه)

بررسي تطبيقي پروتوتيپ (پيش‌الگو) در دو رمان سووشون و الباب المفتوح

چكيده: اثر ادبي، به نوعي، اعلام موجوديت «خود» است و آثار نويسنده ي زن، امتداد وجودي ذات او و تاكيد بر بُعد فرهنگي، اجتماعي، ايديولوژي و روحي وي به شمار مي رود؛ درواقع رمان، عرصه‌ي عرضه ي هويت زن امروز است. پروتوتيپ (پيش‌الگو)، نمونه ي اوليه‌اي است كه در زندگي واقعي به نوعي ذهن نويسنده را براي خلق يك شخصيت، تحريك مي كند و به او ابزار و مواد خام لازم براي اين آفرينش را مي بخشد. «سووشون» اولين رماني است كه در عرصه ي داستان نويسي ايران به همت نويسنده ي زن، سيمين دانشور، خلق شده است و رمان «الباب المفتوح» نيز اولين رمان رياليسمي است كه به همت زني مصري، لطيفه الزيات، نگاشته شده است. تاثير شخصيت هر دو نويسنده (پروتوتيپ) در خلق قهرمانان اصلي اين دو رمان به شدت نمايان است. اين مقاله در پي اثبات پروتوتيپ در شخصيت پردازي قهرمانان اصلي رمان هاي مورد نظر و وجود شباهت ها و تمايزهاي هنري دو نويسنده ي ايراني و مصري در خلق شخصيت ها و شگردهاي داستان پردازي است. روش پژوهش در اين مقاله، توصيفي- تحليلي با رويكرد اجتماعي و مقايسه‌اي است و نتيجه، نشان مي دهد كه سيمين دانشور، در پرورش شخصيت قهرمان زن رمان به شيوه ي پروتوتيپ در مقايسه با لطيفه الزيات تعمد كمتري داشته است.

Abstract: A literary work is some kind of announcing the self-existence, and a womanʹs works are considered as continuity of her natural existence as well as an emphasis on her cultural, social, ideological and spiritual aspects. In fact, romance is the arena for introducing a womanʹs identity. Prototype is the primary model, which stimulates the writerʹs mind in the real life to create a character, and gives her or him the instrument and raw materials for this creation. “Suvashun” is the first Iranian romance written by a woman, Simin Daneshvar, and “Albabol-maftuh” is the first realist romance of the Egyptian woman writer, Latife Azzait. The influence of both writersʹ personality is severely sensible in creation of the main heroes of the two romances. This paper aims at proving the prototype (the writerʹs character) in personalization of the main heroes of the two romances, and attempts to show artistic similarities and differences of the two Iranian and Egyptian writers in personalization and story writing technology. The method of the research is analytic-descriptive with a comparative approach. The results show that Simin Daneshvar had less intentionally through prototyping for developing the female heroʹs personality relative to Latife Azzait.