ارزيابي آلودگي خاك منطقه ونارچ (جنوب قم) به فلزات سنگين

Assessment of heavy metals contamination in soil of Venarch area (S. Qom)

به منظور بررسي تاثير زيست محيطي بهره برداري منگنز، معدن ونارچ (بزرگ ترين معدن منگنز خاورميانه) واقع در 27 كيلومتري جنوب شهرستان قم مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به گسترش زمين هاي زراعي در مجاورت معدن و احتمال آلودگي خاك منطقه، 9 نمونه از خاك سطحي در حد فاصل روستا تا معدن ونارچ، به صورت تصادفي برداشت شد. بر اساس نتايج، خاك منطقه با آهك كل (64/9-21/25) درصد و ) pH46/7-33/8( در رده خاك هاي آهكي و قليايي قرار مي گيرد. بر اساس فاكتور غني شدگي (27/5-31/0=EF) عوامل انساني در توزيع و غني شدگي فلزات سنگين نقشي نداشته اند. طبق ضريب آلودگي، خاك منطقه نسبت به As آلودگي قابل توجه نشان مي دهد (20/3=Cfi). غني شدگي عناصرAs, Co, Cu, Fe, Mn, Zn در نمونه هاي خاك با غني شدگي اين عناصر در نمونه هاي سنگي و كانسنگ منگنز در ارتباط است. بررسي پارامترهاي تعيين شدت آلودگي و نقشه هاي پراكنش نشان مي دهد كه توزيع غلظت فلزات سنگين اساسا تحت تاثير ليتولوژي منطقه است، به طوري كه در خاك حوالي معدن به دليل قرارگيري بر روي سازندهاي رسوبي آتشـفشاني ميزبان كاني زايي، نسبت به As, Zn Mn, كمي آلودگي مشاهده مي شود، ولي خاك حوالي روستا غير آلوده مي باشد.

In order to evaluate the environmental impacts of Mn mining, the Venarch mine (the largest Mn mine in the Middle East, located at 27 km from the city of Qom) was studied. Due to expansion of cultivated lands in the mining area and possibility of soil contamination in the area, 9 soil samples randomly, were picked from surficial soil between the mine and the village. Based on the Results, soil of Venarch area belongs to category of alkaline calcareous soils, with total lime (25.21%-9.64%) and pH (7.46-8.33). Based on the enrichment factor (EF=0.31-5.27) human factors did not affect on the distribution and enrichment of heavy metals. Based on contamination coefficient, soils of The area indicates significant contamination of As (Cfi=3.20). Enrichment of Co, Cu, Fe, Mn, Zn in the soil samples are due to the enrichment in rocks and ores. Study on parameters of contamination intensity determination and distribution maps shows that distribution of heavy metals, originally is controlled by the lithology, so that there is little contamination of As, Zn, Mn, in soils of surrounding area, located on the volcanic-sedimentary formations hosted ore body, but not any contamination in soils around the village.