مدلسازي مكان بهينه استقرار پانل‎هاي خورشيدي در پشت‎بام ساختمان‎ها با استفاده از GIS‎؛ مورد شناسي: حد واسط خيابان وصال تا خيابان قدس شهر تهران

Modeling the optimum site for solar panels’ installation in buildingsʹʹ rooftops using the GIS Case study: between Vesal Street and Qods Street of Tehran city

با توجه به موقعيت جغرافيايي و وضعيت مناسب محيطي، انرژي خورشيدي يكي از كارآمدترين انرژي‎هاي تجديد‎پذير در ايران محسوب مي‎گردد. اين تحقيق به‌دنبال ارايه مدلي در خصوص شناسايي مكان‎هاي بهينه استقرار پانل‎هاي خورشيدي در محيط شهري مي‎باشد. پتانسيل فراوان و فضاي مناسب پشتبام ساختمان‎ها با ارتفاع زياد و قرارگيري آن‎ها در معرض مستقيم نور خورشيد و استفادهنكردن بهينه از اين فضاها، لزوم مكان‎گزيني بهينه استقرار پانل‎ها خورشيدي را براي توليد انرژي ضروري كرده است. در اين تحقيق، ابتدا ويژگي‎ مكانهاي مناسب استقرار پانل‎هاي خورشيدي در محيط شهري و منبع توليد لايه‎هاي مورد نياز شناساييگرديد. لايه‎هاي مورد نياز جهت دستيابي به مكان‎هاي مناسب استقرار پانل‎هاي خورشيدي بر اساس نقشه‎هاي 1:2000در نرم‎افزار ArcGIS تهيه و مدلسازي فضايي با استفاده از عملگر AND منطق بولين و عمگر ضرب در اين نرم‎افزارانجام شد. همچنين از تكنيك ميانگين‎گيري وزن‎دار ترتيبي(OWA) براي تلفيق نتايج به‌دست آمده با دو عامل نوع كاربري و ميزان جمعيت استفاده شد. بر اساس مشاهدات ميداني، مدل مدنظر ارزيابي شد و از ضريب تاو-كندالb براي تعيين ميزان تطابق ميان نتايج به‌دست آمده در مدل و نتايج مشاهدات استفاده شد. نتايج، حاصل ضريبي برابر 771/0 را نشانمي‌دهد كه حاكي از رابطه قوي بين دو متغير و دقت نسبتاً زياد مدلسازي انجام گرفته است.

Because of appropriate environmental condition and geographical position, solar energy is considered as one of the most efficient renewable energy types in Iran. This research intends to introduce a model by which it is possible to recognize the most optimum installation site for solar panels in urban environment. High potential of the highly elevated rooftops and direct exposure to sunlight and lack of their use in urban environments makes it necessary to utilize them optimally to produce energy from sunlight. In this research, properties of an appropriate site for installing solar panel in urban environment were primarily identified and then the required layers were determined. Layers required for accessing the appropriate sites were produced based on 1:2000 maps and were modeled spatially in ArcGIS using Boolean logicʹs AND and Product operators. These results were combined with land use and population factors by technique of Ordered Weighted Averaging‎ (OWA). The model was evaluated based on field observation and the Tao-Kendall coefficient was used to determine the homogeneity between the results of the model and those of field observation. The coefficient was calculated 0.771 that indicates a significant relation between the two parameters.