بررسي ميزان تاثير بكارگيري الگوي اعتقاد بهداشتي در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري و كنترل كننده ي بهداشت دوران بلوغ در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان اردكان

Effect Of Health Belief Model In Adopting Prevention And Control Of Health Behaviors During Puberty High School Students in Ardakan City

چكيده مقدمه: بلوغ فرايند رشدي مهم و مرحله اي از زندگي مي باشد. دختران نيازهاي مراقبتي بهداشتي متعددي دارند و بايد در مورد موضوعات خاص خودشان مورد توجه قرار گيرند. بهداشت بلوغ منجر به حفظ و ارتقا سلامت رواني، جسمي و عاطفي فرد مي شود. اين مطالعه با هدف بررسي بكارگيري الگوي اعتقاد بهداشتي در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري و كنترل كننده ي بهداشت بلوغ در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان اردكان انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه بصورت كارآزمايي باليني تصادفي از نوع مداخله اي و غير مداخله اي انجام پذيرفت. جامعه مورد بررسي، دانش آموزان مقطع اول متوسطه شهرستان اردكان و نمونه گيري به صورت تصادفي خوشه اي بود. تعداد نمونه با توجه به نتايج مطالعات مشابه 120 نفر تخمين زده شد. داده ها به وسيله پرسشنامه پيش ساخته جمع آوري گرديد براي اندازه گيري اعتبار پرسشنامه از روش اعتبار محتوي و پايايي از طريق آزمون مجدد استفاده شد و داده ها توسط نرم افزارSPSS و با استفاده از شاخص هاي مركزي و پراكندگي، تي زوجي، تي مستقل، كاي اسكوير، ضريب همبستگي اسپيرمن و آناليز واريانس تجزيه و تحليل شد. يافته ها: بعد از مداخله، ميانگين نمره آگاهي، سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي و رفتار در گروه مداخله و غير مداخله تفاوت معني دار آماري داشت، ولي در ميانگين نمره راهنماي عمل، اختلاف معني دار مشاهده نشد. بين ميانگين نمره آگاهي، سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي و رفتار قبل و بعد از مداخله آموزشي در گروه شاهد اختلاف معني دار آماري وجود داشت(00/0p=)، اما بين ميانگين نمره حساسيت درك شده، راهنمايي براي عمل، اختلاف معني دار مشاهده نشد. همچنين بين ميانگين نمره آگاهي، سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي و رفتار قبل و بعد از مداخله آموزشي در گروه مورد اختلاف معني دار آماري مشاهده شد(00/0p=). بحث و نتيجه گيري: يافته هاي اين بررسي تاثير و كارايي مدل اعتقاد بهداشتي را در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري و كنترل كننده در دختران سنين بلوغ، درباره بهداشت اين دوران راتاييد مي كند.

Background: Puberty as a stage of life is an important developmental process. Teen girls have numerous health care needs and their specific issues should be considered. This study was conducted determine the effect of health belief model in adopting prevention and control of health behaviors during puberty among female high school students in Ardakan city. Methods: This study is a randomized clinical trial of an intervention and non-intervention type. The parhicipants were the first grade secondary school students in the city of Ardakan. The sample was randomly selected. Sample size was 120 being estimated on the basis of similar studies. Data were collected by means of questionnaires. To measure the reliability of the questionnaire, content validity and test-retest reliability were applied. Data were analyzed by SPSS software using indicators such as central tendency and dispersion, paired T-test, chi-square, Spearman correlation coefficient, and ANOVA analysis. Results: After the intervention, the mean score, perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, self-efficacy and behavior of non-intervention in the intervention group had a statistically significant difference, but for the mean action, significant differences were not observed. Knowledge score, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, self-efficacy and behavior before and after the intervention in the control group was statistically significant different, however, the mean score for perceived susceptibility, a cue to action, no significant difference was observed. The mean score of knowledge, perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, perceived self-efficacy, action and behavior before and after the educational intervention showed statistically significant difference. Conclusion: The efficacy and efficiency of the health belief model in adopting of preventive behaviors and controls in adolescent girls about puberty health is supported.