بررسي وضعيت تغذيه انحصاري با شير مادر تا 6 ماهگي و برخي عوامل مرتبط با آن در كودكان 12-6 ماهه تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهري شهر اردكان

Study of the Status of 6-12 Months Children Exclusive Breast-fed up to Six Months and its Related Factors in the Urban Health Care Centers of Ardakan City

مقدمه: تغذيه انحصاري با شير مادر تا 6 ماهگي بهترين تغذيه براي كودك مي باشد كه تامين كننده نيازهاي جسمي، فيزيو لوژيك و روحي او تا شش ماهگي است و باعث كاهش بروز برخي عفونت ها مي شود و تابحال كمتردر تحقيقات بهداشتي مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين شيوع تغذيه انحصاري با شير مادر تا شش ماهگي و برخي عوامل مرتبط با آن در شهر اردكان ارايه مي شود. روش بررسي: طي يك مطالعه توصيفي مقطعي در مرداد ماه 1390، 413 كودك 12- 6 ماهه از 4 مركز بهداشتي درماني شهري شهر اردكان بصورت سر شماري مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات بوسيله پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه با مادر جمع آوري گرديد. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافيك و نيز اطلاعات مربوط به وضعيت تغذيه كودك در 6 ماهه اول زندگي بود. تمامي مادران داوطلبانه در مطالعه شركت كردند. يافته ها: 8/50 %اطفال مورد بررسي پسر و 2/49% دختر بودند ميزان تغذيه انحصاري فقط با شير مادر تا 6 ماهگي 1/6% درصد و ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر و آب جوشيده 6/34% بود. ميانگين مدت تغذيه انحصاري فقط با شير مادر22/2±49/3 ماه و ميانگين مدت تغذيه انحصاري با شير مادر و آب جوشيده 79/1± 55/4 ماه بود. بين تغذيه انحصاري با شير مادر و توقف وافت رشد ارتباط معني دار آماري وجود داشت. مهم ترين موانع تغذيه انحصاري با شير مادر از ديد مادران بترتيب گريه بدون علت و بيقراري نوزاد ودرك ذهني از ناكافي بودن شير مادر گزارش گرديد. نتيجه گيري: ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در سطح پايين گزارش شد و اكثر مادران شيرده در زمينه كافي بودن شير خود در شش ماهه اول جهت تغذيه شير خوار توجيه نبوده و علت عدم موفقيت خود را در انجام اين رفتار موارد نامربوطي از جمله بيقراري نوزاد ودرك ذهني از كافي نبودن شير ذكر كردند كه نشان دهنده عدم آگاهي لازم آنان در اين زمينه مي باشد، بعلاوه افراد با سواد در امر تغذيه انحصاري با شير مادر موفق تر از افراد كم سواد بودند كه همه موارد فوق گواه برنياز آموزشي بيشتر جهت افزايش آگاهي مادران شيرده در اين زمينه ميباشد.

Background: Exclusively breast-fed up to six months is the best status for children providing them with physical, physiological and mental needs and causes decreasing some infections among them. This is less addressed in research up to now. The study thus aimed to determine prevalence of exclusive breast feeding up to six months and some of its related factors in Ardakan. Methods: In a descriptive, cross-sectional study in July 2011,a total number of 413, 6-12 months children from 4 urban health care centers of Ardakan were included in the study through census. Data were collected using a researcher-designed questionnaire including demographic information and questions about child nutrition status in the first six months of life. All of the eligible mothers participated in the study voluntarily. Results: Of the studied children 50.8% were male and 49.2% were female. Exclusive breast feeding rate up to six months was 6.1% and exclusive breast feeding with hot water rate was 34.6%. Duration mean of the former was 3.49± 2.22 months and the latter 4.55± 1.79 months. There was a significant relationship between exclusive breast feeding and growth stop and growth decline. The most important reported barriers for exclusive breast feeding were the child unknown crying and mothersʹ perceived insufficiency of their milk. Conclusion: Exclusive breast feeding rate is low and most mothers do not know enough about sufficiency of mothersʹ breast milk for their children up to six months and they report some unacceptable reasons for stopping breast feeding which indicates their knowledge level in this area is low. Moreover, literate people are more successful in exclusive breast feeding than low literate people. All of the above points indicates that increasing motherʹs knowledge in this domain is necessary.