بررسي ابعاد ساختارسازماني در بيمارستان هاي عمومي شهرستان يزد با رويكرد مكانيك – ارگانيك و ارايه الگو

The Survey of Structural Factors in General Hospitals of Yazd-Iran Based on Mechanic and Organic Approach 2012

مقدمه: نخستين مسيله اي كه هنگام طرح ريزي يك سازمان مطرح مي شود،مسيله ساختار است.در بين ابعاد ساختاري ،پيچيدگي،رسميت و تمركز نسبت به ساير ابعاد ساختاري در ايجاد ساختار سازماني و اداره موثر و اثربخش سازمان نقش مهم تري دارند و آن ها را ابعاد اصلي مي نامند. هدف از انجام اين پژوهش ، بررسي ابعاد (پيچيدگي، رسميت و تمركز) در بيمارستان هاي عمومي جامعه مورد پژوهش و تعيين وضعيت موجود ابعاد ساختاري و تعيين وضعيت مطلوب ساختار با رويكرد مكانيك - ارگانيك و ارايه الگوي مناسب ساختار مي باشد. روش بررسي: در اين پژوهش تعداد 263 نفر از كاركنان 8 بيمارستان عمومي شهرستان يزد با استفاده از شيوه نمونه گيري تصادفي طبقه اي و سرشماري مورد پرسش واقع شدند. در اين مطالعه از پرسشنامه هاي استاندارد طراحي ساختار مطلوب "ويگا و يانوزاس" وپرسشنامه ارزيابي ابعاد ساختاري (پيچيدگي، رسميت و تمركز) "استيفن رابينز" به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. اطلاعات حاصل به دو شيوه توصيفي ( ميانگين، انحراف معيار و درصد فراواني ) و تحليلي با استفاده از آزمون دو جمله اي و آناليز واريانس با نسخه 19 نرم افزار SPSS ، تحليل گرديد . يافته ها : اين مطالعه نشان داد ميزان پيچيدگي در بيمارستان هاي مورد مطالعه با كسب رتبه 32 نسبتا زياد و ميزان رسميت با كسب رتبه 24 بالاتر از حد متوسط و ميزان تمركز با كسب رتبه 30 در حد متوسط مي باشد و ساختار مطلوب از نظر پاسخگويان، ساختارمكانيكي است(001/0=P ). نتيجه گيري : با توجه به تصريح پرسش شوندگان در خصوص اتخاذ ساختار بسيار مكانيكي به عنوان ساختار مطلوب، ساختار منتج از اين الگو را ساختاري بلند تشكيل مي دهد. در اين ساختار مكانيكي، امور با پيچيدگي بالا، رسميت نسبتا زياد و تمركز زياد، انجام مي گيرد. هرچند بر اساس الگوي پيشنهادي مي توان با تغيير در اجزا ابعاد پيچيدگي،رسميت و تمركز و افزايش ميزان آن به ساختار مطلوب دست يافت ليكن به نظر مي رسد ارايه يك ساختار ثابت و خاص براي بيمارستان ممكن نيست بلكه مي بايست همگام با تغييرات، ساختاراقتضايي مناسب براي بيمارستان طراحي شود.

Background: The first important issue underlying any organization is its structure. Among structural factors, complexity, formalization and centralization are more important than others and are considered as main factors. The main purpose of this research is determining structural factors(compelexity, formalization and centralization ) and the preferred structure with a mechanic and organic approach in General hospitals of Yazd. Methods: In this research, 263 personnel at 8 General hospitals were selected by stratified Random sampling.The Standard questionnaire of preferred structure design by Veiga and Yanouzas and a questionnaire by Stephen Rabinz for determining complexity, formalization and centralization were used for data collection . Collected data were then analyzed both descriptively and inferentially l(Binomial Test and ANOVA) by SPSS software version 19th. Results: The result of the research showed the personnelʹs complexity and formalization average scores in hospitals as above and centralization score as moderate . Also the staff preferred mechanic structure in desired status.(p=0/001) Conclusion:All in all we can achieve a preferred structure with changing in elements of structural factors. However, presenting a fixed and specific structure for hospitals is impossible. Therefore we must create contingency structure for hospitals to be suitable for future changes.