مقايسه شاخصهاي مديريت خدمات بهداشتي روستايي قبل و بعد از اجراي پزشك خانواده درمراكزبهداشتي درماني روستايي استان يزد در سال92

Assessment of The Effect Of Family Physician on the Management Indices of Health Care in the Rural Health-Treatment Centers in The Province of Yazd In 2013

مقدمه: يكي از روش هاي رايج براي مديريت خدمات بهداشتي وهدايت صحيح بيماران در نظام تامين سلامت، استفاده از پزشك خانواده است. برنامه پزشك خانواده كه قريب 8 سال درمناطق روستايي با هدف بهبودشاخص هاي سلامت وتقويت نظام ارجاع ازاجراي آن مي گذرد، ضروري است مورد ارزيابي قرار گيرد. روش بررسي: اين پژوهش، از نوع توصيفي مي باشد. اطلاعات شاخص ها ي مديريت بهداشتي ، جهت سال 1383 ونيمه اول 1384 بعنوان قبل، وسال هاي 1389و1390 بعنوان بعد از اجراي برنامه پزشك خانواده، در38 مركز بهداشتي درماني روستايي استان يزد بصورت سرشماري انجام شد. جامعه آماري اين پژوهش، شامل پزشكان خانواده، ماماها وواحدهاي پاراكلينكي مراكزروستايي بود. براي جمع آوري اطلاعات، از ابزارچك ليست محقق ساخت با 15سوال در پنچ مولفه(نسبت جمعيت به پزشك، نسبت ماما به مركز، درصددسترسي به آزمايشگاه، متوسط اقلام دارويي موجود درداروخانه مراكزروستايي، ومتوسط زمان حضور پزشك درشهرستان هاي استان يزد) وپس ازانجام روايي مورداستفاده قرارگرفت. جهت استخراج نتايج از نرم افزار Spssبا ويرايش 19 وآزمون هاي آماري Mann Whitney test & T- test استفاده گرديد. يافته ها: مقايسه شاخصهاي مديريت خدمات بهداشتي، قبل و بعد از اجراي طرح پزشك خانواده، نشان داد، شاخص نسبت ماما به مركز بطور معني داري بهبود چشمگيري داشته است، واجراي برنامه پزشك خانواده نتوانسته برميانگين سايرشاخص هاي ذكرشده با وجود بهبودنسبي تاثيرمثبت داشته باشد (05/0 p < ). نتيجه گيري: مي توان با تقويت شاخص هاي مديريت خدمات بهداشتي مطابق بااستانداردهاي مربوطه ونيزدرنظرگرفتن امكانات رفاهي، وانگيزه هاي مناسب مالي، جهت افزايش زمان ماندگاري پزشكان در نقاط محروم روستايي، درآينده تقويت نظام ارجاع ودرنتيجه ارتقا شاخص هاي سلامت را شاهد باشيم.

Introduction: A common method of managing Health Care and proper instruction and referral of patients through health system is implementing family physician planning. In order to improve health indices and referral system, family physician has been employed in the rural areas in the last 8 years. It seems quite essential to re-evaluate this system after these years. Methods: This is a descriptive study. Data were gathered by census in 1383 and the first half of 1384 as pre- implementation of family physician program and in 1389 and 1390 after utilization of it in the 38 Rural Health- Treatment Centers in the province of Yazd. It included family physicians, midwives, and clinical and para-clinical units. A validated check list including 15 questions in 5 areas (proportion of population to physician, proportion of midwives to the centers, percentage of availability of laboratories, average of number of drugs in the pharmacies of rural centers, and average of staying of physicians in the cities of the province of Yazd) was used. SPSS 19 was applied, using Mann-Whitney and t-tests to do statistical analysis. Results: Comparing indices of health care management before and after implementation of family physician program revealed that the proportion of midwives to the centers has increased significantly. However, it did not have a positive effect on other indices, even though they improved relatively. (P-value < 0.05). Conclusion: By reinforcing health care management indices in accordance with the relevant standards, and promoting welfare facilities and proper financial motivations in order to inspire physicians to stay longer in the deprived areas, we hopefully can see strengthening of referral system. This will eventually lead to the improvement of health indices.