اعتقادات پرسنل بهداشتي درماني شهرستان تفت در خصوص هپاتيت ب: كاربرد الگوي اعتقاد بهداشتي

Beliefs of Health Sector Personnel in Taft District about Hepatitis B: An Application of Health Belief Model

مقدمه: حدود دو و نيم ميليون نفر در ايران به هپاتيت ب، به عنوان دومين علت شايع هپاتيت حاد، مبتلا مي باشند. پرسنل گروه پزشكي و افرادي كه با خون و مايعات بدن بيماران سر و كار دارند بيش از جمعيت عادي در معرض خطر بوده و به بيماري مبتلا مي‌شوند. لذا پيشگيري در اين گروه حايز اهميت است. يكي از مدل‌هاي تغيير رفتار در آموزش بهداشت، الگوي اعتقاد بهداشتي است كه روي تغيير در اعتقادات تمركز دارد. اين مطالعه با هدف تعيين اعتقادات پرسنل بهداشتي درماني شهرستان تفت در خصوص هپاتيت ب بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه‌ توصيفي و به روش مقطعي بود كه در آن تعـداد 351 نفـر از پرسنل بهداشتي درماني شهرستان تفت به روش سرشماري، وارد مطالعه شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه جمع آوري و با استفاده از نرم افزار آماري SPSS ويرايش هجدهم و با كمك آمار توصيفي و آزمون‌هاي تحليلي چون ضريب همبستگي پيرسون، آناليز واريانس يك طرفه و تي تست مستقل در سطح معناداري 05/0 مورد آزمون قرار گرفت. يافته ها: در اين مطالعه ميانگين سن شركت كنندگان 13/8 ±03/35 سال بود. ميانگين نمره كسب شده در هر يك از سازه‌ها عبارتند از: آگاهي 67/2±73/11 (محدوه نمره 14-0)، حساسيت درك شده 1/3±41/15 (محدوه نمره 20-4)، شدت درك شده 84/2 ±17/15 (محدوه نمره 25-5)، منافع درك شده 49/3±59/12 (محدوه نمره 15-3)، موانع درك شده6/2 ±68/10 (محدوه نمره 20-4) و راهنما براي عمل 35/1±66/2 (محدوه نمره 4-0). در اين مطالعه همبستگي مستقيمي ميان حساسيت درك شده و آگاهي (001/0P < ، **498/0=r) وجود داشت. ارتباط آماري معناداري ميان سطح تحصيلات با ميانگين نمره آگاهي (001/0 > P)، حساسيت درك شده (001/0 > P)، منافع درك شده (02/0=P) و راهنما براي عمل (036/0=P) مشاهده شد. همچنين ميان محل كار شركت كنندگان در مطالعه و ميانگين نمره آگاهي (028/0=P)، شدت درك شده (001/0=P)، منافع درك شده (001/0 > P) و راهنما براي عمل (001/0 > P) ارتباط آماري معناداري وجود داشت. نتيجه گيري: عقايد شركت كنندگان در سطح قابل قبولي قرار داشت. با توجه به وجود شرايط مخاطره آميز متعدد پيرامون اين افراد، اهميت و ضرورت آموزش مداوم در خصوص پيشگيري و مقابله با انتقال اين بيماري در كاركنان بخش سلامت احساس مي‌شود. از اين رو، آموزش مداوم آشنايي با مسايل و نحوه برخورد با بيماران و مراقبت از آنان پيشنهاد مي‌گردد.

Introduction:The prevalence of hepatitis B as the second most common cause of acute hepatitis is about two and a half million people in Iran. Personnel of medical groups and individuals who work with blood and body fluids of patients have more than normal population risk of being infected. Therefore, prevention is important in this group. One of the models of behavior change in health education is health belief model that focuses on changing beliefs, these changes will ultimately lead to changes in behavior. The aim of this study was to determining Beliefs of Health Sector Personnel in Taft District about Hepatitis B based on health belief model. Methods:This study was a cross sectional study among 351 Health Sector Personnel Taft city in census method. Questionnaire made thirty-three valid and reliable questions (?=0.83) based on the structure of health belief model was in two parts. Including demographic with six questions and questions related to health belief model structures, including knowledge seven question, four items perceived susceptibility, five items perceived severity, three items perceived benefits, four items perceived barriers and four questions about cues to action. then complete the questionnaire in self report data were analyzed by SPSS-18 by use of descriptive and analytical such as Pearson correlation, ANOVA, T- test in ?=0.05. Results:Mean age of participants 35.03±8.13. Mean score in each of the structures were, knowledge 11.73±2.67 (range score 0-14), perceived susceptibility 15.41±3.1 (range score 4-20), perceived severity 15.17±2.84 (range score 5-25), perceived benefits of 12.59±3.49 (range score 3-15), perceived barriers 10.68±2.6 (range score 4-20) and cues to action 2.66±1.35 (score range 0-4). There were correlation between the susceptibility and knowledge (r=0.498**, P < 0.001). There were a Significant relationship between level of education and knowledge mean score (P < 0.001), perceived susceptibility (P < 0.001), perceived benefits (P=0.02), cues to action (P=0.036). Also there were significant relationships among the work place participants and knowledge (P=0.028), perceived intensity (P=0.001), perceived benefits (P < 0.001) and cues to action (P < 0.001). Conclusion:Opinions of the participants were at acceptable levels but attention to the several precarious conditions of these people and the importance and necessity of continuing education about prevention to transmission of disease therefore is recommended continuing education about learning related subjects and how to deal with patients and their care.