بررسي تغييرات موقعيت مكاني و تنوع گونه‌اي جنگل‌هاي زاگرس بر اثر تخريب جوامع محلي (مطالعه موردي: جنگل‌هاي قلعه‌گل خرم‌آباد)

Investigation of positioning and species diversity changes caused by local communities in Zagros forests (Case Study: Ghalehgol forest, Zagros, IRAN)

به‌‌منظور مديريت صحيح جنگل، بررسي تغييرات ايجاد شده بر اثر فرايندهاي طبيعي و دخالت‌هاي بشر ضروري مي‌باشد. در اين پژوهش، با استفاده از شاخص‌هاي كلارك و ايوانز و زاويه يكنواخت تغييرات موقعيت مكاني درختان و با استفاده از شاخص‌هاي آميختگي و شانون- وينر تغييرات تنوع گونه‌اي درختان جنگل‌هاي قلعه‌گل خرم‌آباد، قبل و بعد از تخريب مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور، با استفاده از آماربرداري 100 درصد در محدوده‌اي به وسعت 32 هكتار كه دربرگيرنده 3 منطقه نزديك به جاده، تپه و دشت مي‌باشد، وضعيت فعلي جنگل نام برده بررسي شد. سپس با در نظر گرفتن درختان قطع شده (وضعيت پيش از تخريب) موقعيت مكاني و تنوع گونه‌اي درختان بررسي و با وضعيت فعلي منطقه مورد مطالعه مقايسه شد. مقادير شاخص كلارك و ايوانز قبل و بعد از قطع به‌ترتيب برابر با 43/0 و 80/0 محاسبه شد كه نشان‌‌دهنده تغيير موقعيت مكاني از حالت كپه‌اي به حالت مابين تصادفي و كپه‌اي مي‌باشد. همچنين ميانگين شاخص زاويه يكنواخت قبل و بعد از قطع به‌ترتيب برابر با 50/0 و 47/0 محاسبه شد كه نشان‌دهنده چيدمان تصادفي درختان همسايه در هر دو حالت مي‌باشد. ميانگين شاخص آميختگي قبل و بعد از تخريب به‌ترتيب برابر با 05/0و 06/0 محاسبه شد كه نشان‌دهنده افزايش بسيار اندك اختلاط مي‌باشد. همچنين نتايج به‌دست آمده از شاخص شانون- وينر قبل از قطع برابر با 23/0 و بعد از قطع برابر با 25/0 محاسبه شد، كه اين شاخص نيز افزايش بسيار اندك تنوع گونه‌اي را نشان مي‌دهند. در ادامه، موقعيت مكاني و تنوع گونه‌اي 3 منطقه مجاور با جاده، تپه و دشت به تفكيك بررسي و مقايسه شد. نتايج به‌دست آمده از اين شاخص‌ها مي‌تواند براي تعيين ميزان تغييرات به‌وجود آمده بر اثر فرايندهاي طبيعي و دخالت‌هاي بشر مورد استفاده قرار گيرند.

In order to properly manage the forest, investigation of changes caused by natural processes and human intervention is necessary. In this study, using uniform angle and Clark & Evans indices trees change location investigated and the mingling and Shannon-Wiener indices applied to investigation of diversity changes in forest trees, Perk Ghale Gole in Khorramabad, in before and after degradation. For this purpose, using one hundred percent inventory in an area of about 32 hectares in three site of near to road, hill and plain, the current status of the forest studied. Then, taking cut trees (situation before damage) positioning and species diversity of trees were measured and compared with current status of the study area. The values of Clark and Evans index calculated 0.43 and 0.80, respectively for before and after the cut. These values showed change from cluster positioning to between random and cluster pattern. Also, the result of uniform angle index were calculated 0.50 and 0.47 for before and after the cut, respectively, that showed the random arrangement of nearest neighbors in both step. The mean value of mingling index calculated 0.05 and 0.06, respectively in before and after degradation, which represents a slight increase in mixture. Also, the results of the Shannon-Wiener index, calculated 0.23 and 0.25 respectively before the cut and after it that showed a slight increase in species diversity. In continue, trees positioning and species diversity of three sites, near to road, hill and plain, calculated separately and compared with together. The results of these indices can be used to determine the changes caused by natural processes and the involvement of the human.