بررسي تاثير تيمار آهك دهي بر فرآيند توليد ورمي كمپوست از تركيب هاي متفاوت ضايعات رستوراني با كود گاوي

Liming Treatment Effect on Vermicomposting Process of Different Combination of Restaurant Wastes and Cow Dung

با افزايش شهرنشيني، تغيير سبك زندگي و عادت هاي غذايي مردم، ميزان مواد زايد توليدي به سرعت در حال افزايش است و تركيب اين ضايعات نيز تغيير كرده است. توليد ورمي كمپوست از جمله بهترين روش هاي تبديل مواد زايد آلي به مواد مفيد اصلاح كننده خاك با استفاده از كرم-هاي خاكي و ميكروارگانيسم ها است. بدين منظور با جمع آوري ضايعات رستوراني و آشپزخانه اي و تركيب آنها با كودگاوي (مواد حجيم كننده) به صورت نسبت هاي 1:0 (100 درصد كود گاوي)، 2:1 (34 % ضايعات رستوراني + 66 % كود گاوي) و 1:1 (50 % ضايعات رستوراني + 50 % كود گاوي) مطالعه اي به منظور تاثير تيمار آهك دهي بر فرآيند ورمي كمپوست صورت گرفت. هر تركيب بستر به 2 تيمار بدون آهك و با آهك (1درصد) تقسيم شد. فرآيند ورمي كمپوست شدن با تلقيح 10 عدد كرم خاكي گونه ايزنيا فوتيدا3 با وزن كل 17/0±46/4 گرم آغاز شد. اين مطالعه در قالب آزمايش فاكتوريل با طرح كاملاً تصادفي با 6 واحد تيماري در 3 تكرار ايجاد گرديد. در طول مدت آزمايش نمونه هايي از هر تكرار برداشته و خصوصيات شيميايي شامل، pH، هدايت الكتريكي، كربن آلي، نيتروژن كل، پتاسيم و فسفر قابل دسترس مورد اندازه گيري قرار گرفت. در پايان بيوماس كل و جمعيت نابالغ كرم هاي خاكي نيز توزين شدند. نتايج نشان داد با افزايش سهم ضايعات رستوراني و آهك دهي ميزان عناصر غذايي مورد بررسي افزايش معني داري (05/0 p ?) نشان داده است. همچنين در انتهاي فرآيند ميزان هدايت الكتريكي، نيتروژن كل، فسفر قابل دسترس و پتاسيم قابل تبادل به طور ميانگين در كل تيمارها به ترتيب 12، 53، 51 و 19 درصد افزايش و pH، ماده آلي و C/N نيز به ترتيب 5، 19 و 46 درصد كاهش داشته است. بررسي رشد و نمو كرم هاي خاكي نيز نشان داد تيمارهاي تركيب بستر و آهك دهي و نيز اثر متقابل آنها بر تغييرات بيوماس كل و نابالغ تاثير فزاينده اي داشته است. بطوريكه تيمار 2:1 آهك دهي شده با 156 درصد افزايش بيوماس كل، بالاترين درصد افزايش رشد و نمو را در بين تيمارها به همراه داشته است.

With rising urbanization and change in lifestyle and food habits, the amount of waste material has been increasing rapidly and its composition changing. Vermicomposting is the best method of converting waste material into a useable soil amendment with the use of earthworms and microorganisms. The study began with collecting restaurant waste (as organic waste) from restaurants. The selected wastes were mixed with cow-dung (as bulk material) in various bed combination ratios: 1:0 (100% cow dung), 2:1 (34% restaurant waste + 66% cow dung), and 1:1 (50% restaurant waste + 50% cow dung). For study of liming effect on vermicomposting process, two types of treatments were prepared by adding 1% (w/w) and without limestone in bed combinations. Vermicomposting step started by inoculation 10 fold earthworms Eisenia foetida with 4.46 ± 0.17 g total biomass, approximately. The investigation was conducted in a factorial complete randomized design with six treatments and three repetitions. In during of study, the sampling carried out 3 time per 1 month from each bioreactor and some chemical properties such as pH, electrical conductivity (EC), organic carbon (OC), total nitrogen (TN), exchangeable potassium (Kex) and available phosphorus (Pav) were measured. At the end of study total and immature biomasses of earthworms were determined. The results shown that with increasing in the proportion of waste restaurant and adding 1% lime have led to a rise in nutrients content (TN, Kex and Pav) of vermicompost, significantly. Respectively, vermicomposting has also led to 12%, 53%, 51%, and 19% increasing in EC, TN, P, and K and 5%, 19, and 46% decreasing in pH, OC, and C/N as compared to beginning of the process. Also, bed combination, liming treatment factors, and interaction of them have led to a growth in total and immature biomasses of earthworms. 2:1 vermibed with 1% lime has highest growth and reproductive rate (156% total biomass) between other treatments after 3 month.