ارزيابي كارآيي شش رقم آفتابگردان در استخراج گياهي سرب از يك خاك حاوي سرب با سابقه بلند مدت

Evaluation the Efficiency of Six Sunflower Cultivars in Phytoextraction of Lead from a Pb-bearing Soil for Long Term

انتخاب دقيق ارقام گياهي مناسب به منظور حصول سازگاري مطلوب با محيط و آلاينده‌ي خاص، يك استراتژي مهم جهت موفقيت در فن‌آوري گياه‌پالايي محسوب مي‌شود. آفتابگردان از جمله گياهاني است كه به دليل برخورداري از رشد سريع و بيوماس بالا، همواره گياهي مناسب جهت جذب و استخراج فلزات سمي از خاك‌هاي آلوده محسوب مي‌شود. به منظور ارزيابي كارآيي شش رقم آفتابگردان در استخراج ‌گياهي فلز سنگين سرب از يك خاك حاوي سرب، اين آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه‌ي تحقيقاتي دانشگاه شهركرد به اجرا در آمد. ارقام مورد استفاده در اين آزمون شامل آلستار، هايسان 33، سيرنا، سانبرا، ركورد و ايروفلور بودند. نتايج نشان داد كه ميان ارقام آفتابگردان از لحاظ غلظت سرب اندام هوايي، فاكتور انتقال و كل سرب برداشت شده توسط اندام هوايي، اختلاف معني‌داري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. به‌طوركلي، به دليل آنكه فاكتور انتقال تمامي ارقام مورد مطالعه در اين آزمون كمتر از يك بود، مي‌توان اظهار داشت كه هيچ يك از ارقام كارآيي مناسبي جهت استخراج سرب از خاك آلوده نداشتند. با اين وجود، بالا بودن غلظت سرب ريشه‌ي اين ارقام و در عين حال اندك بودن فاكتور انتقال آن‌ها بيانگر آن است كه كارآيي ارقام مورد مطالعه جهت استفاده در تكنيك تثبيت‌گياهي بيشتر از تكنيك استخراج‌گياهي است.

The right selection of an appropriate cultivar, which can be adapted with a particular pollutant and environmental conditions, is a crucial factor for a successful phytoremediation technology. Sunflower might be a suitable plant to remove the toxic metals from soil of polluted sites due to its rapid growth and high biomass production. In order to evaluate the efficiency of six sunflower cultivars in lead (Pb) phytoextraction from a contaminated soil, an experiment was carried out using a completely randomized design with three replications in Research Station of Shahrekord University. Sunflower cultivars used in this experiment were Alestar, Serena, Sanburu, Hysun 33, Record and Euroflor. Results showed that there was a significant difference in shoot lead concentration, translocation factor and total lead harvested by shoot among sunflower cultivars at 1% probability level. Generally, due to translocation factor of all cultivars was less than 1, this can be stated that none of cultivars had the proper efficiency for extraction of lead from contaminated soil. However, high root lead concentration and low translocation factor of these cultivars show that efficiency of them for use in phytostabilization technique is more than phytoextraction technique.