مطالعه آزمايشگاهي براي شناسايي خاك‌هاي مساله‌دار شهر اردكان

Laboratory Studies to Diagnosis Problematic Soils of Ardakan

شهر اردكان در ايران مركزي و در منطقه كويري واقع شده‌است. وجود ترك‌خوردگي باعث وارد آوردن خسارت‌هاي زيادي به ساختمان‌ها و راه‌هاي ارتباطي منطقه شده‌است. نظريه‌هاي مختلفي راجع به علت اين ترك‌ها وجود دارد. يكي از نظريات قوي كه در اين رابطه مطرح مي‌شود وجود خاك‌هاي مساله‌دار (خاك‌هاي تورم‌پذير، خاك‌هاي واگرا و خاك‌هاي رمبنده) در منطقه است. براي اين منظور آزمايش‌هاي مختلف ژيوتكنيكي روي 5 گمانه به عمق 14 متر انجام شد. براي تعيين پتانسيل تورم‌پذيري خاك منطقه روش مستقيم (روش A در استاندارد ASTM D4546) و غيرمستقيم (شامل معيارهاي مختلف چن، آشتو، كالدوير و واندرمرو و آزمايش تورم آزاد نسبي) مورد استفاده قرار گرفت. نتايج بررسي‌ها نشان داد كه پتانسيل تورم‌پذيري خاك منطقه متوسط است و در بعضي موارد مي‌تواند باعث ايجاد ترك در سازه‌ها شود. ولي پتانسيل واگرايي و رمبندگي خاك منطقه پايين است.

Ardakan is located in Iran’s central desert. Cracking has caused significant damage to buildings and arteries in this region. Different theories have been associated with the explanation of these cracks, the strongest of which is the problematic soils (expansive soils, dispersive soils and collapsible soils). In this respect several geotechnical tests performed on five bores up to 14 meters in depth. To determine the swelling potential of soil, direct (standard A methods of ASTM D4546) and indirect (various criteria including Chen, AASHTO, Kaldveer, Vander Merwe and free swell test) methods were used. It was concluded that soils have moderate swelling potential. This feature in some cases can cause cracks in the structures. It has also been concluded that the dispersion and collapse potential of soil are negligible