بررسي تاثير ورمي كمپوست بر ميزان فتوسنتز، تعرق و كارايي مصرف آب لوبيا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت تنش شوري

Effect of vermicompost on photosynthesis and transpiration rate and water use efficiency of bean (Phaseolus vulgaris L.) under salinity stress

بررسي ها مويد اين مطلب است كه ورمي كمپوست نقش موثري در رشد و نمو و نيز كاهش اثرات منفي ناشي از تنش هاي مختلف محيطي بر گياهان دارد. اين مطالعه با هدف بررسي بر هم كنش ورمي كمپوست و تنش شوري بر ميزان فتوسنتز، تعرق و كارايي مصرف آب لوبيا قرمز رقم درخشان (Phaseolus vulgaris L. cv. Light Red Kidney) در مراحل گياهچه اي و گلدهي در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد، در سال 1389 انجام شد. پنج نسبت حجمي ورمي كمپوست و ماسه شامل صفر:100، 90:10، 75:25، 50:50 و 25:75 و چهار سطح شوري شامل20، 40، 60 و 80 ميلي مول بر ليتر كلريد سديم، به همراه شاهد (صفر) به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي، با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. بذرهاي لوبيا در گلدان هاي پلاستيكي كاشته شد و ميزان فتوسنتز، ميزان تعرق، كارايي مصرف آب و ميزان CO2 درون سلولي برگ ها در مراحل گياهچه اي و گلدهي اندازه گيري شدند. در طول دوره رشد از محلول غذايي هوگلند براي تامين عناصر غذايي مورد نياز گياهان استفاده شد. نتايج نشان داد كه تنش شوري و ورمي كمپوست به ترتيب اثر كاهشي و افزايشي معني داري بر سيستم فتوسنتزي گياه داشتند. در مرحله گلدهي، تمامي نسبت هاي ورمي كمپوست، كارايي مصرف آب را در سطوح مختلف شوري نسبت به شاهد بطور معني داري افزايش داد. در مرحله گياهچه اي، نسبت هاي 10 و 25 درصد ورمي كمپوست و در مرحله گلدهي تقريباّ تمام نسبت هاي ورمي كمپوست، اثرات منفي تنش شوري را بر سيستم فتوسنتزي گياه محدود نمودند. احتمالاً ورمي كمپوست به دليل ساختار متخلخل، ظرفيت نگه داري آب بالا، دارا بودن موادي شبيه به هورمون ها و تنظيم كننده هاي رشد گياهي و همچنين وجود مقادير بالاي عناصر غذايي ماكرو و ميكرو، مي تواند نقش موثري در بهبود تحمل به تنش هاي مختلف محيطي از جمله شوري ايفا نمايد. در اين آزمايش ورمي كمپوست باعث بهبود ميزان فتوسنتز گياهان در مواجهه با تنش شوري شد.

Vermicompost can play an effective role in plant growth and development and also in reducing harmful effects of various environmental stresses on plants. This study was carried out with aim of the investigation on the interaction effects between vermicompost and salinity on photosynthesis, transpiration rate and water use efficiency of bean (Phaseolus vulgaris L. cv. Light Red Kidney) cultivar, at seedling and flowering growth stages. Five different volumetric ratios of vermicompost and sand, including: 0:100, 10:90, 25:75, 50:50 and 75:25 and four levels of salinity (20, 40, 60 and 80 mmol.l-1 NaCl), along with control were conducted based on randomized complete block design with three replications, at the Research Greenhouse, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, during year of 2010. Bean seeds were cultured in plastic pots and the photosynthesis and transpiration rate, water use efficiency (WUE) and intracellular CO2 concentration were measured. Hoaglandʹs nutrient solution was used during the growth period of plant in order to supply nutrient requirements. Results showed that salinity decreased and vermicompost increased photosynthesis rate of plant. In the flowering stage, vermicompost in all ratios, significantly increased water use efficiency in different levels of salinity compared to the control plants. In the seedling stage, 10 and 25% of vermicompost and in the flowering stage almost all of the ratios ameliorated the negative effects of salinity on plant photosynthetic rate. Vermicompost probably can play an effective role in reducing harmful effects of various environmental stresses such as salinity on plants due to the porous structure, high water storage capacity, having hormone-like substances and plant growth regulators, and also high levels of macro and micro nutrients. In this experiment, vermicompost improved the photosynthetic rate in plants exposed to salinity.