اثر تاريخ و تراكم كاشت بر عملكرد و ميزان اسانس گياه دارويي نعناع فلفلي

Effects of sowing time and plant density on yield and essential oil production of medicinal plant, peppermint (Mentha piperita L.)

به منظور بررسی اثر تاریخ و تراكم كاشت بر عملكرد و میزان اسانس نعناع فلفلی آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 83-1382 به اجراء درآمد. در این پژوهش اثر تاریخ كاشت در دو سطح (اواخر اردیبهشت و اواسط خرداد) و تراكم بوته در چهار سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در متر مربع) به صورت آزمایش فاكتوریل بر مبنای طرح پایه بلوك های كامل تصادفی با سه تكرار در طی دو چین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از چین اول نشان داد كه بیشترین درصد اسانس برگ مربوط به تاریخ كاشت اواسط خرداد و تراكم 8 بوته در متر مربع با 47/4 درصد بود و بیشترین درصد اسانس بوته نیز مربوط به تاریخ كاشت دوم با 92/2 درصد مشاهده شد، ولی عملكرد اسانس در چین اول تحت تأثیر عوامل مورد بررسی قرار نگرفت. نتایج حاصل از چین دوم نیز نشان داد كه بیشترین درصد اسانس بوته مربوط به تاریخ كاشت دوم و تراكم 12 بوته در مترمربع و برابر با 96/0 درصد بوده است. بیشترین عملكرد اسانس نیز در چین دوم از گیاهان كاشته شده در تاریخ كاشت اول بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد كه كشت دیر هنگام گیاه نعناع فلفلی باعث كاهش عملكرد تر و خشك گیاه در هر دو زمان برداشت شد.

In order to investigate the effects of two sowing time (middle of May and early June) and four plant density (8, 12, 16 and 20 plants.m-2) on yield and essential oil content of peppermint at two cutting stages, an experiment was conducted at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz during growing season of 2003-2004. These treatments were performed as factorial based of randomized complete block design with three replications. The result of the first cutting showed that plant sowing at the early June and eight plants.m-2densities had the highest leaf (4.47%) and plant (2.92%) essential oil percentage, but these factors and their interaction effects did not effect on the essential oil yield. In the second cutting, the highest plant essential oil was observed in plant sowing at early June and 12 plants/m2 densities. The highest essential oil yield in second cutting produced in middle of May sowing time. The results of two cutting stages showed that the fresh and dry yield decreased by delaying in sowing time.