بررسي الگوهاي مختلف كشت مخلوط زيره سبز (Cuminum cyminum L.) و عدس (Lens culinaris L.) در كشت دوم

Evaluation of different intercropping patterns of cumin (Cuminum cyminum L.) and lentil (Lens culinaris L.) in double crop

به منظور بررسی مقایسه الگوهای مختلف كشت مخلوط زیره سبز (Cuminum cyminum L.) و عدس (Lens culinaris L.) در كشت دوم، آزمایشی در مزرعه ای واقع در استان آذربایجان غربی- شهرستان نقده در سال زراعی 91-1390 در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار و هشت تیمار به اجرا در آمد. تیمار های آزمایش شامل كشت مخلوط روی ردیف های كاشت (50% زیره سبز + 50% عدس)، كشت مخلوط ردیفی (یك ردیف عدس + یك ردیف زیره سبز)،كشت های مخلوط نواری (دو ردیف عدس + یك ردیف زیره سبز، سه ردیف عدس + یك ردیف زیره سبز، چهار ردیف عدس + دو ردیف زیره سبز، شش ردیف عدس + دو ردیف زیره سبز) و كشت خالص دو گیاه بود. اثر الگوی كشت بر صفات مورد بررسی هر دو گونه اثر معنی دار (01/0p≤) داشت. نتایج در مورد گیاه عدس نشان داد كه بیشترین عملكرد دانه و عملكرد بیولوژیكی عدس از تیمار كشت خالص به ترتیب برابر با 600 و 1600 كیلوگرم در هكتار و كمترین مقدار آن از الگوی كشت مخلوط نواری شش ردیف عدس با دو ردیف زیره سبز به ترتیب برابر با 273 و 676 كیلو گرم در هكتار حاصل شد. نتایج در مورد گیاه زیره سبز نشان داد كه بین كشت خالص با كشت مخلوط روی ردیف های كاشت و كشت ردیفی از نظر عملكرد دانه و عملكرد بیولوژیكی اختلاف معنی داری وجود نداشت. با افزایش عرض نوارها در تیمار های كشت مخلوط از عملكرد دانه و عملكرد بیولوژیكی زیره سبز به طور میانگین 50 و 54 درصد كاسته شد. درصد اسانس در تمامی تیمار های كشت مخلوط بالاتر از تیمار كشت خالص بود. بیشترین عملكرد اسانس از كشت مخلوط روی ردیف های كاشت (20 كیلو گرم در هكتار) به دست آمد. ارزیابی نسبت برابری زمین LER)) نشان داد كه بیشترین نسبت برابری زمین (8/1) از كشت مخلوط یك ردیفی و كمترین مقدار آن (94/0) از كشت مخلوط نواری شش ردیف عدس + دو ردیف زیره سبز حاصل شد. با تغییر الگوی كشت از مخلوط ردیفی به سمت مخلوط نواری، LER احتمالاً به دلیل كاهش اثرات تسهیل و تكمیل كنندگی دو گونه كاهش پیدا كرد.

In order to evaluate the comparison of different intercropping patterns of cumin (Cuminum cyminum L. ) with lentil (Lens culinaris L.) in double crop, a field experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications and eight treatment at the farm located in West Azerbaijan province - city Nagadeh, Iran during growing reason of 2011-2012. Treatments included intra- row intercropping (50% cumin + 50% lentil), row intercropping (one row of lentil + one row of cumin) and strip intercropping (two rows of lentil + one rows of cumin, three rows of lentil + one rows of cumin, four rows of lentil + four two of cumin, six rows of lentil + two rows of cumin and pure lentil and cumin. Intercropping patterns had significant effect on all of mentioned traits. Results showed that the highest and the lowest economic yield of lentil were achieved in monoculture with 600 and 1600 kg.ha-1and six rows of lentil + two rows of cumin with 273 and 676 kg.ha-1, respectively. Grain yield and biological yield were no significant differences at monoculture with row intercropping and intra- row intercropping. But with increasing strip widths of grain yield and biological yield decreased by 50 and 54 %, respectively. The essential oil percentage of all treatments was higher than monoculture. The highest essential oil yield was obtained of intra- row intercropping (20 kg.ha-1). Results indicated that maximum (1.8) and minimum (0.94) LER values were obtained of row intercropping and strip intercropping (six rows of lentil + two rows of cumin), respectively. By changing row intercropping patterns to strip intercropping, LER was decreased due to complementary and facilitative effects in intercropping.