سن‌سنجي سنگ‌هاي آتشفشاني و نيمه‌عميق شمال شهركرد با روش 40Ar/39Ar رهيافتي نو پيرامون زمان وقوع و دوام پديده آتشفشاني ژوراسيك در پهنه سنندج-سيرجان

Volcanic and subvolcanic rocks dating in the north of Shahrekord by 40Ar/39Ar method, a new approach regarding the occurrence andduration of the Jurassic volcanism in the Sanandaj-Sirjan zone

مجموعه آتشفشاني-آذرآواري شمال شهركرد به صورت كمربندي با راستاي شمال‌غرب-جنوب‌شرق با امتداد N50W در مساحتي بالغ بر 396 كيلومتر مربع به موازات پهنه ساختاري و گسل زاگرس و در بخش مركزي پهنه سنندج-سيرجان استقرار يافته است. سنگ‌هاي آتشفشاني منطقه داراي سرشت بازيك و حدواسط است. سنگ‌هاي نيمه‌عميق ميكروديوريتي به فرم استوك‌هاي كوچك رخنمون يافته‌اند. سنگ‌هاي آذرآواري شامل انواع توف، لاپيلي‌توف، آگلومرا، برش آتشفشاني و توفيت است. به منظور تعيين سن سنگ‌هاي آتشفشاني ياد شده، با توجه به وفور سنگ‌هاي حدواسط و وجود بلورهاي سالم آمفيبول، روش 40Ar/39Ar بر روي آمفيبول‌هاي سنگ‌هاي آندزيت و نيز سنگ‌هاي نيمه‌عميق با تركيب ديوريتي انتخاب شد. سن سنگ‌هاي آتشفشاني و نيمه‌عميق منطقه با روش 40Ar/39Ar از 148 تا 169 ميليون سال پيش، حد فاصل اشكوب‌هاي كالوين (دوگر فوقاني) تا تيتونين (مالم فوقاني) تعيين شده است. اين سن منطبق با نتايج سن‌سنجي برروي توده‌هاي نفوذي در امتداد پهنه سنندج سيرجان، همچون: توده‌هاي گرانيتوييدي اليگودرز و الوند است. تشكيل ماگماي مولد اين توده‌ها به فرورانش ليتوسفر اقيانوسي نيوتتيس به زير صفحه ايران مركزي نسبت داده شده است. بدين ترتيب، پديده ولكانيسم منطقه به فاز كوهزايي سيمرين مياني تعلق دارد كه براي نخستين بار در اين بخش از پهنه سنندج-سيرجان و درمورد سنگ‌هاي آتشفشاني گزارش مي‌شود.

The volcano - sedimentary complex in the north of Shahrekord as a belt with NW-SW trendand 396 km2 area is parallel to the Zagros structural zone within the central part of the Sanandaj- Sirjan zone. The volcanic rocks have mafic and intermediate affinity. The subvolcanic microdiorite rocks were exposed as small stocks. The pyroclastic rocks are composed of tuffs, lapilli tuffs, agglomerates, volcanic breccias and tuffites. To determine the age of the aforementioned volcanic rocks, due to the presence of fresh amphibole crystals in the andesitic and microdioritic rocks, 40Ar/39Ar dating method was applied. On the base of 40Ar/39Ar data, the studied volcanic and subvolcanic rocks have formed between 145 to 169 Ma corresponding to Callovian to Titonian stages (upper Dogger to upper Malm of Jurassic period). The dating results are well consistent with the other geochronological studies performed on some of the intrusive bodies in the Sanandaj-Sirjan zone (i.e. Aligoodarz and Alvand intrusives) which are related to the subduction of Neothetyan Oceanic Lithosphere below the Central Iran Plate. Nevertheless, the aforesaid volcanism, belonging to middle Kimmerian orogenic phases in this part of the Sanandaj-Sirjan zone, is reported for the first time.