وريسم، راهكاري جهت توسعه پايدار روستاهاي مناطق بياباني ايران، مطالعه موردي روستاي فهرج، استان يزد

Sustainable Tourism Development in Desert Areas of Iran: (A Case Study: Fahraj Village - Yazd Province)

امروزه توريسم به عنوان ابزاري جهت توسعه روستايي در نظر گرفته مي شود. اين پژوهش باهدف شناسايي قابليتهاي توسعه گردشگري در روستاي فهرج استان يزد و بهره برداري از اين قابليتها جهت فراهم سازي زمينه هاي توسعه در چهارچوب توسعه پايدار انجام شده است. به منظور دستيابي به اين هدف از مشاهده، مطالعه ميداني، مصاحبه نيمه ساختار يافته با مسولين و ساكنين روستا و پرسشنامه بسته استفاده شده است. تجزيه و تحليل پرسشنامه ها به روش كمي نشان ميدهد روستاي فهرج پتانسيلهاي لازم جهت توسعه گردشگري را دارد. اما به دليل عدم بهره برداري از اين قابليتها زمينه توسعه پايدار روستايي در اين منطقه فراهم نشده است. با بكارگيري مدل باتلر مشخص شد كه اين روستا در مرحله اكتشافي قرار گرفته است و ازاغلب منابع گردشگري روستا استفاده نشده است. در اين مطالعه اثرات اقتصاديي اجتماعي-فرهنگي و زيست محيطي گردشگري برروستا و همچنين ميزان رضايت جامعه ميزبان بررسي شده است؛علي رغم اينكه گردشگري در روستا اثرات مثبت اجتماعي – فرهنگي نظير افزايش غرور روستاييان، افزايش آگاهي آنها از آثار تاريخي، بازسازي مكانهاي تاريخي و حفاظت از آنها را در پي داشته است، جامعه ميزبان نتوانسته از مزاياي اقتصادي آن بهره مند گردد. با اين حال گردشگري از بعد زيست محيطي با مراقبت بيشتر روستاييان از تميز ماندن روستا همراه بوده است. به علت عدم وجود گردشگر كافي در روستا، گردشگري آثار منفي به همراه نداشته است. همچنين جامعه ميزبان رضايتمندي خود را از توسعه گردشگري در روستا بيان كرده است.

Tourism today is regarded as a tool for sustainable rural development. This study identifies tourism resources in the village of Fahraj and how to use those resources in order to develop the village sustainably. The quantitative research methodology uses close-ended questionnaires based on Likert-type scales for a sample of 86 participants, including villagers and village authorities. The study shows that Fahraj has resources for tourism development, including a mosque, suitable infrastructures and a close proximity to Yazd, but these factors cannot be considered as resources of income and employment in the village. Butler’s (1980) model suggests that Fahraj is in an exploratory stage with tourism potential which is for mostly untapped. We evaluated the potential by examining economic, socio-cultural and environmental factors, as well as host community, i.e., the village satisfaction. Although existing limited tourism has resulted in positive socio-cultural and environmental impact which has encouraged conservation and the renovation of historical monuments, it had no economic effect nor paved the way for sustainable rural tourism. However, the lack of tourism has not caused any negative impact on the village. In addition, villagers expressed their satisfaction for tourism development in their village.