ارزيابي پتانسيل‌هاي اكوتوريستي منطقه بش‌قارداش بجنورد با استفاده از مدل SWOT

Ecotourism Potentials Assesment of Beshghardash Region of Bojnourd Using SWOT Model

اكوتوريسم، به طور عمده بر منابع و جاذبه‌هايي استوار است كه محيط طبيعي در اختيار گردشگر قرار مي‌دهد كه بهره‌گيري از آن علاوه بر نيازمندي به امكانات و شرايط مناسب مستلزم حفاظت از منابع طبيعي است، اين امر از طريق تعيين پتانسيل محيط زيست طبيعي براي جذب گردشگران قابل تحقق است. مقاله حاضر با تكيه بر پژوهش انجام شده با مدل SWOT، قابليّت و محدوديّت‌هاي عوارض ژيومورفولوژيكي موثر بر اكوتوريسم در منطقه بش‌قارداش از توابع بخش مركزي شهرستان بجنورد را بررسي و تحليل كرده است. جهت ارزيابي و تحليل پتانسيل‌ها و تنگناهاي توسعه اكوتوريسم در منطقه بش‌قارداش و به منظور دستيابي به راهبردهاي كلّي توسعه گردشگري در محدوده مطالعاتي، با طبقه‌بندي ساختارهاي مربوطه، با استفاده از مدل SWOT راهبردهاي تلفيقي استخراج شد. ضمن تهيه نقشه ژيومورفولوژي منطقه با نرم‌افزار ILWIS با استفاده از اين مدل نقاط قوّت، ضعف، فرصت‌ها و تهديدهاي آن تعيين و اولويّت‌بندي شده است. مجموع امتياز وزني نقاط قوّت منطقه برابر با 995/3 بدست آمده است. حال آنكه مجموع امتياز وزني نقاط ضعف منطقه 53/1 تعيين گرديده است. اين نشانگر تاثير برتر نقاط قوّت منطقه بش‌قارداش در ميان عوامل داخلي است. از سوي ديگر مجموع امتياز وزني فرصت‌ها و تهديدهاي منطقه به ترتيب برابر با 89/2 و 11/1 محاسبه شده است. برتري امتيازهاي مربوط به فرصت‌هاي گردشگري و نقاط قوّت داخلي مانند جاذبه‌هاي اكوتوريستي ممتاز و تنوع چشم‌اندازهاي طبيعي و بكر در سطح منطقه، حاكي از وجود شرايط بسيار مطلوب براي برگزاري تورهاي طبيعت گردي، انواع فعاليت‌هاي اكوتوريستي و توسعه گردشگري ماجراجويانه، ورزشي، درماني، علمي، تابستاني و زمستاني در منطقه بش‌قارداش است. در حالي كه فقدان زيرساختها، امكانات لازم، تبليغات موثر، عدم سرمايه‌گذاري‌هاي مناسب و كمي‌توجّه به مناطق گردشگري كوهستاني و درّه‌اي به عنوان سرمايه‌هاي اكوتوريستي كشور در سطح كلان، از موانع توسعه اكوتوريسم پايدار در اين منطقه هستند.

Ecotourism is mainly based on resources and attractions that natural environment provides for tourists. Its benefits include both the necessity of suitable potentialities and conditions, and the need to protect natural resources. This process is fulfilled for tourists’ attraction by determining of natural environment’s potential. The present study which mainly used SWOT model has inspected and analyzed geomorphologic landforms abilities and limitations which affect ecotourism in Beshghardash region as a suburb of Bojnourd. For assessment and analysis of potentials and limitations of ecotourism development in Beshghardash region and in order to assess the tourism development, total strategies as well as classification of related structures using SWOT model were used in order to obtain the combined strategies. While providing of Beshghardash region geomorphologic map by ILWIS software, using SWOT model, its strength, weakness, opportunities and threats were determined and the priority was distinguished.The sum of weight concession of the region’s weakness was 1.53. In fact this number represents the superiority affect of strength points between inner factors in Beshghardash region. On the other hand, sum of weight concession of opportunities and threats in the study zone were 2.89 and 1.11 rspectively. Concession superiority pertained to tourism opportunities and inner strength points similar to distinguished ecotourism attractions and a variety of natural and original views on the region plane indicate the desirabe conditions of ecotourism tours, kinds of ecotourism activities and adventures, sports, therapeutic, scientific, summery and winterish tourism development accomplishment in the study zone. While absence of substructions, necessary facilities, affective publicity, inexistence accommodating finance and little attention to mountainous and valley tourism zones as ecotorism capitals of our country are stable ecotourism development in this area.