زنبوران عسل بهداشتيِ مقاوم به كنه واروآ

به دليل اثرات سو استفاده از كنه كش ها، نياز به اصلاح نژاد زنبوران عسل(Apis mellifera L.) براي مقاومت به كنه واروآ بيش از گذشته احساس مي شود. اخيراً صفت زنبوران عسل بهداشتي مقاوم به كنه واروآ به عنوان موثرترين صفت براي كاهش جمعيت كنه واروآ(Varroa destructor , Anderson and Trueman) مورد توجه دانشمندان و زنبورداران قرار گرفته است. كلني هاي VSH ميزان جمعيت كنه را از طريق مكانيسم هايي از جمله كاهش توليد مثل كنه در داخل سلولها، شناسايي سلولهاي آلوده و درپوش برداري و خارج سازي شفيره هاي آلوده به كنه كاهش مي دهند. اين صفت با سه روش شامل اندازه گيري ميزان ناباروري كنه، اندازه گيري ميزان درپوش برداري شانهاي آلوده و سنجش تفاوت ميزان آلودگي به كنه در سلول هاي شفيرگي قبل و بعد از قرار گرفتن در كلني هاي VSH، بسته به شرايط و امكانات، اندازه گيري مي شود. برنامه هاي اصلاح نژادي براي اين صفت در آمريكاي شمالي آغاز شده و هدف اصلي آنها افزايش قابليت مقاومت به واروآ در كلني هلي زنبورعسل مي باشد. زنبوران VSH بطور خالص در زنبورستان هاي تجاري مورد آزمايش قرار گرفته و هيبريد كردن آنها با زنبوران معمولي بر روي ساير صفات توليدي اثر منفي نشان نداده است. مطالعاتي در زمينه ي شناسايي ژنهاي كنترل كننده ي VSH و نقشه يابي جايگاه هاي صفت كمي انجام شده و يك QTL عمده و يك QTL احتمالي و يك ژن كانديدا براي آن شناسايي شده است. ولي در حالت كلي باور بر اين است اطلاعات مولكولي موجود هنوز به آن اندازه زياد و روشن نيست كه بتوان در انتخاب كلني هاي مقاوم به واروآ صرفاً بر آنها تكيه كرد. مطالعه اين صفت در ساير زنبوران عسل دنيا از جمله توده زنبورعسل موجود در ايران براي دستيابي به اطلاعات دقيق تر سودمند خواهد بود. پيشنهاد شده كه تا مادامي كه نياز به استفاده از كنه كش ها بطور كامل از بين نرفته، صفت VSH بايد همواره به عنوان قسمتي از مديريت تلفيقي مبارزه با كنه در كلني هاي زنبورعسل مد نظر قرار گيرد.