بررسي عوامل تعيين كننده استفاده از نخ دندان بر مبناي مدل فرانظريه اي در دانش آموزان مقطع دبيرستان شهرستان پاكدشت سال 1391

Assessment of determinant factors of dental flossing based on transtheoretical model in pakdasht high school students in 2012

مقدمه: با استفاده از مسواك همواره نقاطي از نواحي اينتر پروگزيمال قابل دسترس نمي باشد و حذف پلاك از اين نواحي با استفاده از نخ دندان لازم است. هدف اين مطالعه بررسي عوامل تعيين كننده بر رفتار استفاده از نخ دندان در دانش آموزان دبيرستاني براساس الگوي فرا نظريه اي مي باشد. روش بررسي: مطالعه حاضر، مطالعه اي توصيفي- تحليلي به روش مقطعي مي باشد كه با حضور 653 نفر از دانش آموزان دبيرستاني شهرستان پاكدشت كه به روش نمونه گيري خوشه اي مرحله اي انتخاب شدند، در ارديبهشت سال 1391انجام شد. پرسشنامه محقق ساخته شامل اطلاعات زمينه اي، مراحل تغيير، خودكارآمدي، موانع و مزاياي درك شده جهت جمع آوري داده ها بود. روايي محتوايي با استفاده از جدول لاوشه و97/0CVI= و پايايي آن با استفاده از روش آلفاي كرونباخ (83/0) تاييد شد. داده ها با نرم افزار 15 SPSSو آزمونهاي logistic Regression spearman Correlation ، nonparametric tests ,ANOVAs مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: اكثريت دانش آموزان با73 درصد (477 نفر)، در استفاده از نخ دندان در مرحله پيش تفكر و تفكر قرار داشتند. نمره خودكارآمدي و مزاياي درك شده آزمودنيها در مراحل اوليه تغيير رفتار پايين تر و موانع درك شده در مراحل اوليه بالاتر از مراحل نهايي بود (000/0 p < ). همچنين افزايش ميزان خودكارآمدي درك شده، شانس اقدام به استفاده از نخ دندان و نگهداري اين رفتار به مدت بيشتر از 6 ماه را افزايش مي دهد و افزايش در موانع درك شده افراد اين شانس را كاهش مي دهد (000/0 p < ). نتيجه گيري: درصد بالايي از دانش آموزان جهت استفاده از نخ دندان در مرحله پيش تفكر و تفكر قرار داشتند، كه احتمالا در آينده در معرض پوسيدگي بين دنداني قرار خواهند گرفت. برمبناي الگوي فرانظريه اي خودكارآمدي درك شده، ‌مزايا و موانع درك شده از عوامل تعيين كننده استفاده از نخ دندان مي باشند كه دربرنامه ريزي هاي آموزشي بايد مد نظر قرار گيرند.

Introduction: Some inter-proximal areas of teeth are not available to brushing thus dental flossing for eliminating plaque is needed. The aim of this study was to assess the determining factors based on trans-theoretical model (TTM) among high school students. Methods: This descriptive, analytical, cross- sectional study was conducted during April and May 2012. 653 high schools students of Pakdasht in Iran were selected through multi-stages cluster-sampling method and participated in this study. A Researcher-designed questionnaire, including demographic information, stage of change, self efficacy, perceived benefits and barriers parts for collecting data was used.Data were collected based on TTM framework. Content validity of the questionnaire was determined using Lawscheʹs formula and CVI=0.97 and its reliability was specified through Cronbachʹs alpha coefficient (0.83). Data were then analyzed by SPSS software V15. Logistic Regression, spearman Correlation, ANOVA and nonparametric tests were used as the statistical methods. Results:The majority of students 73% (n=477) in dental flossing were in pre-contemplation and contemplation stages of change. Self efficacy and perceived benefits scores were lower in primary stage of change and perceived barriers were higher at the primary stage (p < 0.000). Moreover, it was found that increase in perceived self efficacy enhances chance of dental flossing and maintaining this behavior more than six month, and increase in perceived barriers of people declines this chance (p < 0.000). Conclusion:The findings showed a high percentage of students were in pre-contemplation and contemplation stages in dental flossing behaviorthus probably will expose with inter-dental decays in the future. Self efficacy, perceived benefits and barriers are determinant factors of dental flossing which should be considered in educational programs.