شناسايي و تحليل امكانات و قابلي تهاي راهنمايي و كمك در نرم افزارهاي كتابخانه هاي ديجيتالي ايراني

Identifying and Analyzing Help Facilities and Capabilities in Iranian Digital Library Software

هدف از اين پژوهش شناسايي و تحليل امكانات و قابليت هاي راهنمايي و كمك در نرم افزارهاي كتابخانه ديجيتالي ايراني بر پايه پنج معيار - بازنمون، محتوا، قالب، سبك، و دسترسي به اطلاعات راهنماها- است. پژوهش حاضر يك پژوهش پيمايشي- توصيفي و از نوع كاربردي است. سيزده كتابخانه ديجيتالي ايراني به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها در اين پژوهش يك سياهه وارسي پژوهشگرساخته است . ميانگين وضعيت كلي امكانات و قابليت هاي راهنمايي و كمك كتابخانه هاي ديجيتالي مورد بررسي 39 از 100 ) نشان دهنده وضعيت ضعيف اين امكانات و قابليت ها در ) كتابخانه هاي ديجيتالي ايراني است. در بررسي تك تك معيارهاي تعريف شده مشخص شد كه تنها وضعيت امكانات كمك و راهنمايي كتابخانه هاي ديجيتالي سازمان اسناد و كتابخانه ملي، مركز اطلاعات و مدارك اسلامي و آستان قدس از منظر معيار بازنمون بهتر از سطح متوسط ( 50 درصد) است. همچنين در ميان شش ،« محتوا » 13 كتابخانه رقومي ايراني مورد بررسي در رابطه با معيار پنج كتابخانه، هفت كتابخانه از منظر معيار « قالب » كتابخانه، از منظر معيار تنها سه كتابخانه داراي « دسترسي به اطلاعات راهنما » و در معيار ،« سبك » شرايطي بهتر از سطح متوسط هستند. كتابخانه ديجيتالي مركز اطلاعات و مدارك اسلامي، سازمان اسناد و كتابخانه ملي، آستان قدس، و نور در رتبه هاي بالا قرار گرفته اند. ديگر كتابخانه هاي ديجيتالي مورد بررسي با داشتن درصدهاي پايين تر از متوسط در رتبه هاي بعدي قرار دارند، كه نشان دهنده وضعيت ضعيف اين كتابخانه هاي ديجيتالي از نظر قابليت ها و امكانات كمكي است.

The purpose of this research lies in identifying and analyzing help facilities and capabilities in Iranian digital library software based on the five criteria- representation, content, format, style and accessing help information. This research is an applied, descriptive survey. 13 Iranian digital libraries were selected as a sample. The tool for collecting the data was a checklist made by the researcher. The mean of the overall state of the help facilities and capabilities scores (33 from 100) is an indication of the suboptimal state of these facilities and capabilities. Findings show that from a representational aspect, only the 3 digital libraries (National Library and Archives, Islamic Document and Information Center, and Astan Quds Razavi) have a score higher than 50%. Furthermore, from a content-based point of view, only six digital libraries; concerning the format only five digital libraries; from a style-related aspect seven digital libraries; and in accessing the help information only three digital libraries are in a better-than-average condition. Generally, given all the aforementioned aspects, it was found that four digital libraries (Islamic Document and Information Center, National Libraries and Archives, Astan Quds Razavi, and Noor) are ranked higher. Other digital libraries having scores lower than averages are in subsequent ranks, indicating the poor condition of these digital libraries concerning help facilities and capabilities.