بسط حقيقت وجود در عرفان نظري و پيامدها

The Expansion of Existence’s Truth in Theoretical Mysticism and Its Consequences

بدون شك نظريه وحدت شخصي حقيقت وجود را مي‌توان از تاثيرگذارترين نظريه‌ها در عرصه عرفان نظري و ادبيات عرفاني و فلسفه صدرالمتالهين شيرازي برشمارد. اين ديدگاه با تكيه بر شهود عرفاني، چشم انداز جهان هستي را اين‌گونه ترسيم مي‌نمايد كه تنها در جهان هستي يك واقعيت است كه خود را در تعينات و صورت‌هاي گوناگون نمايان ساخته است. پذيرش و هضم چنين نگرشي از سوي عقل آدمي كه از طريق تجزيه و مرزبندي ميان واقعيت‌ها به آنها آگاهي يافته و آنها را از يكديگر بازمي‌شناسد، كاري ناممكن مي‌نمايد. ديدگاه وحدت وجود در صورتي قابل فهم و مقبول مي‌افتد كه بتواند تبييني روشن از فرآيند بسط حقيقتي واحد را ارايه نمايد. اين نوشتار در ابتدا به بازخواني چنين فرآيندي پرداخته و مفاهيم كليدي (تعين، تجلي، اعيان ثابته و ...) در آن را معرفي و در پايان پاره اي از نتايج هستي‌شناسانه و معرفت‌شناسانه آن را رصد خواهد نمود.

There is a little doubt that we can consider the personal unity theory of existence as the most influential theory in theoretical mysticism, mystical literature, and Molla Sadra’s Philosophy. By focusing on mystical intuition, the perspective of the existence world is explained by that approach as the single truth that manifests itself in various and manifold specifications and forms. The acceptance and realization of this view, by human reason that has become aware of them and recognized them from each other through an analytic demarcation, seems impossible. Pantheism’s (transcendence unity of being) point of view is apprehensible and acceptable provided there is clear explanation of the expansion process of the single truth, so that both plurality and unity are focused in this explanation. This paper reread such a process at first, then introduces some center concepts, and considers some ontological and epistemological results at the end.