مقايسه «شيرين و خسرو» روح الامين شهرستاني اصفهاني با «خسرو و شيرين» نظامي

The Comparison of “Shirin and Xosru” by Rouh-al-Amin Shahrestani-e Isfahani with “Xosru and Shirin” By Nezami Ganjavi

روح الامين شهرستاني اصفهاني مشهور به ميرجمله درسال 981 هـجري در«شهرستان» از توابع اصفهان به دنيا آمد و در سال 1047هجري در اثر بيماري لقوه و فالج در دهلي چشم از جهان فروبست. وي با وجود شغل وزارت يكي از شاعران پركار زمان خويش است. وي به تقليد از نظامي، خمسه اي سروده است. شعرهاي او قريب به سي هزار بيت است. شيوه او در شاعري همان است كه كليم در مدحش گفته: «خلعت الفاظ بر قد معاني دوخته». مقايسه نظيره ها با اصل اثر مي تواند در شناخت اثر ادبي و دلايل ماندگاري و موفقيت آن راهگشا باشد. در اين مقاله، با مقايسه محتوايي و ساختاري- زباني منظومه شيرين و خسرو روح الامين با خسرو و شيرين نظامي، تفاوت ها و شباهت هاي دو منظومه بررسي شده است. در بخش هايي از داستان كه به تقليد از نظامي سروده شده، در شيوه بيان متفاوت است. بسياري از الفاظ و تركيبات و تعبيرات نظامي در شعر او با قالب تازه ارايه شده اند كه نسبت به اصل خود در جايگاه نازل تري قرار مي گيرند. اين تغيير و تفاوت اغلب در محور جانشيني و همنشيني رخ مي دهد. روح الامين كمتر به نوجويي در تركيبات و تعبيرات و الفاظ گرايش دارد و همت خود را بيشتر صرف تغيير روايت و حوادث داستان مي‌كند.

Rouh-al-Amin Shahrestani-e Isfahani named Mir Jomle was born in 981 (L. Hegira) in “Shahrestan environs of Isfahan and died in 1047 Hegira due to jerk and knock kneed maladies in New Delhi. In spite the fact that he was a minister and one of the overwrought and hardworking poets of his time. Imitating Nezami Ganjavi, he has composed a Xamse. He has nearly thirty thousand couplets. His method in poetry is one that Kalim, glorifying him, has said: “he sewed the clothes of words into the meanings”. The comparison of comparables with the original work can help us identify the literary work, and the reasons of its survival and success. Comparing the content, structures and language of Shirin and Xosru” by Rouh-al-Amin Shahrestani-e Isfahani poem With “Xosru and Shirin” By Nezami Ganjavi’s peom, this article attempts to review the differences and similarities between these two poems. Some parts of Rouh-al-Amin’s work which is imitated from Nezami Ganjavi has a different expression method. Many of words, phrases and expressions used by Nezami have gotten new frames in his poetry, which are cheaper than the original work by Nezami Ganjavi. Rouh-al-Amin did not tend a lot to newness in phrases and expression and words and mostly attempts to change narrations and events of stories.