انسان، متتن و مرجعيت

Man text and Authority

هدف اصلي مقاله، ارايه دادن تصويري كلي از اوضاع كلي از اوضاع فكري- فذهنگي زمانه ماست از حيث تلقي اي كه انسان كنوني از نسبت خود با حقيقت دارد. بديهي است كه دست كم يكي از راه هاي درك تلقي انسان كنوني از نسبت خود با حقيقت، بررسي سير تطور اين تلقي در تاريخ است. ما اين بررسي را با تبارشناسي سنت كتابت، و نقشي كه متن- به عنوان دستاورد سنت كتابت- در فرهنگ هاي كهن و جديد داشته است، به انجام مي رسانيم.«متن» براي اين بررسي از اين لحاظ دستاويز خوبي است كه به گواه تاريخ همواره مرجع حقيقت پنداشته مي شده است و تا امروز نيز «كتاب»، در فيلم‌ها، داستان‌هاي كودكان‌، تابلوهاي نقاشي و قطعات ادبي و شعري، نماد«دانش» يا «حقيقت» انگاشته مي شود. پس اين چنين مي انگاريم كه تلقي اي كه انسان در خصوص نسبت متن و حقيقت دارد، تابعي از تلقي اي است كه از نسبت خود با حقيقت دارد و پژوهش خود را بر اين انگاشته پي مي گيريم. بدين ترتيب ما، به ويژه به اين خاطر كه قصد داريم تلقي انسان«كنوني» را از نسبتش يا حقيقت بسنجيم، ناگزير از پرداختن به بحث هرمنوتيك هستيم. اما از آنجا كه علاقه ما به هرمنوتيك نه در راستاي علايق زبان شناختي ما، بلكه ناشي از پرسش فلسفي ما (انسان كنوني خود را در چه نستي حقيقت مي يابد؟) است، پس طبيعي است كه هرمنوتيك فلسفي، از ميان گرايش‌هاي ديگر ذيل اين عنوان، برايمان اهميت مضاعف بيابد. چرا كه در هر هرمنوتيك فلسفي، نتايج آنچه در ضمن مباحث مربوط به متن طرح مي شد، صراحتاً تعميم مي يابد و بعد هستي شناختي پيدا مي كند؛ و سر انجام، هايدگر، به عنوان باني اين نوع هرمنوتيك كانون توجه ما قرار مي گيرد. پاسخ نهايي ما به اين پرسش اين است كه انسان امروز شانس خود را در نيل به حقيقت به نحو مستقيم و بي‌واسطه، بسيار بالا ارزيابي مي كند و ملاقات رو- در- رو را با شاهد حقيقت ممكن مي يابد. بديهي است، از آن‌جا كه مدعاي مقاله صرفاً «شرح» اوضاع فرهنگي از اين حيث، به عنوان يك امر واقع است، تمامي آنچه گفته مي شود، متضمن تاييد يا ردّ تفكر هايدگر در اين جا به اصطلاح بين الهلالين نهاده شده است و نگارنده خود را در مقام داوري در باب تفكر هايدگر نپنداشته است.

The aim of this article is to make a picture of the general cultural-intellectual circumstance of the time in terms of the relation contemporary man finds between himself and the ‘truth’. One way to grasp this relation is obviously by putting the subject into its historical perspective. We begin the inquiry with the genealogy of the tradition of scribe and producing the text-as its achievement-in archaic and modern cultures. ‘Book’ has been taken to be the symbol of the source of the truth, and in movies, fairy tales, paintings, poems and literature, has always been the sign of knowledge or truth itself. That is why the text is an appropriate departure point. We take it for granted the relationship man finds between text and the truth is subject to the very relationt he finds between himself and the truth.