بررسي عوامل موثر بر اختلال رشد كودكان زير 2 سال با استفاده از مدل رگرسيون لجستيك چندسطحي

Determination of factors affecting growth failure of children under two years with multilevel logistic regression model

مقدمه و هدف: اختلال رشد به عنوان يكي از مسايل مهم بهداشت و سلامت در جهان به خصوص در كشورهاي درحال توسعه ازجمله ايران به شمارمي رود كه به ناتواني در ميزان رشد در طول زمان اشاره دارد. هدف از انجام اين مطالعه، تعيين مهم ترين عوامل مرتبط با بروز اختلال رشد كودكان زير 2 سال به كمك مدل رگرسيون چندسطحي است. مواد و روش ها: در اين مطالعه طولي، با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي 2182 كودك زير 2 سال به صورت تصادفي از ميان هشت مركز بهداشت تهران انتخاب شدند. اختلال رشد به صورت كمبود وزن (دست كم50 گرم) كودكان در هر بار مراجعه به مراكز بهداشت در مقايسه با مراجعه پيشين تعريف شد. براي تحليل و شناسايي عوامل اثرگذار، مدل رگرسيون لجستيك سه سطحي برازش داده شد. نتايج: در تحليل رگرسيون لجستيك سه سطحي، تب (299/0 p=)، تغذيه با شير مادر، 2 ساعت پس از تولد (787/0 p=) و سن كودك هنگام اغاز غذاي مكمل (165/0 p=)، معنادار نبودند؛ اما دندان درآوردن، ابتلا به اسهال، عفونت هاي ادراري و تنفسي، قطع شير مادر و ساير بيماري ها از نظر آماري بر بروز اختلال رشد، اثر معني‌دار داشتند (001/0p < ). مقدارواريانس در سطح سوم (مراكز بهداشتي)، 78/0 با خطاي استاندارد 46/0 برآوردشد. در سطح دوم (كودكان)، مقدار برآورد واريانس،54/0 با خطاي استاندارد 09/0 به دست آمد. نتيجه گيري: ازآنجاكه يافته هاي ما شيوعي به نسبت بالا از اختلال رشد را در جامعه مورد مطالعه نشان داد (2/54درصد از نوزادان، افت رشد را در طول 24 ماه اول زندگي خود تجربه كردند.)، لذا با درنظرگرفتن تاثير عوامل خطرساز در بروز اختلال رشد در كودكان زير2 سال مراكز بهداشتي واقع در شرق تهران، به نظرمي رسد ارتقاي سطح آگاهي مادران و مراقبت هاي بهداشتي در كاهش و كنترل اين مشكل، موثر باشد.

Background and Objective: Growth failure is one of the important health issues around the world especially in developing countries such as Iran that results in inability to growth over time. The aim of this research was to detect some of the most effective factors of growth failure in children under two years using the multilevel logistic regression model. Materials & Methods: In this longitudinal study, using a cluster sampling method, 2182 children less than two years were randomly selected from eight health centers in Tehran. Growth failure was defined as a weight decrease in a child weight (minimum 50 grams) at each attendance related to the previous evaluation. To identify the effective factors, the three-level logistic regression model was fitted. Results: In three-level logistic regression model, fever (p = 0.299), breast-feeding during 2 hours after birth (p = 0.787) and age of beginning complementary food (p = 0.165) were not significant, but teething, diarrhea, catching cold, urinary tract infections, and discontinuation of breast-feeding were the significant risk indicators for FTT (p < 0.001). The variance of the 3rd level (health centers) was 0.78 (SE = 0.46) and the variance of the 2nd level (infants) was estimated 0.54 (SE = 0.09). Conclusion: In general, our findings showed a rather high prevalence of growth failure in our study population (54.2% of infants experienced growth failure during the first 24 months of their life). Therefore, considering the significant risk factors in the incidence of FTT in children between 0 and 2 years in Tehran, it seems the promotion of knowledge level of mothers and healthcare providers may reduce and control this problem effectively.