بررسي تاثير تجارت بر توسعه انساني در كشورهاي منتخب عضو منا

Analyzing the Effects of Trade on Human Development in Selected MENA Countries

دستيابي به اهداف هزاره توسعه از قبيل رشد اقتصادي پايدار، كاهش فقر و افزايش توسعه انساني جز اولويت هاي سياست‌گذاران در اغلب كشورهاست. يكي از اين اهداف، بهبود وضعيت توسعه انساني است كه به‌عنوان شاخصي براي مقايسه سطح رفاه استفاده مي گردد. اين مطالعه قصد دارد تا با استفاده از داده هاي ساليانه كشورهاي منتخب عضو منا درطي دوره 2012-2000 و با به‌كارگيري داده هاي پانل پويا و برآوردگرهاي روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) عوامل موثر بر توسعه انساني در اين كشورها را با تاكيد بر حجم تجارت بررسي كند. بدين منظور متغير مربوط به تجارت به سه صورت واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل لحاظ شده و سه مدل جداگانه برآورد گرديده است. نتايج حاصل از برآورد مدل توسط برآوردگر GMM، n مرحله اي آرلانو و باند (1991) نشانگر اين است كه در تمامي مدل ها، تجارت تاثير مثبت و معنادار بر توسعه انساني دارد؛ به طوري‌كه اگر واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل به‌عنوان متغير توضيحي در نظر گرفته شود، با افزايش 10000 دلاري اين متغيرها، شاخص توسعه انساني به‌ترتيب 0.029، 0.024 و 0.025 واحد افزايش خواهد يافت. بر اساس نتايج ارايه شده، مخارج آموزشي، مخارج بخش سلامت و سرمايه گذاري مستقيم خارجي نيز اثر مثبت و معنادار بر توسعه انساني دارند.

In many countries, achieving to the millennium development goals, such as sustainable economic growth, poverty reduction and human development enhancement are their important priorities. One of these goals is to improve the human development index that is used to compare the level of welfare. This study, using the annual data of selected MENA countries from 2000-2012 and by applying Dynamic Panel Data and GMM estimators, wants to determine the factors that affect on human development. For this purpose, trade variable (percapita import, percapita export and per capita trade) has been used in three separated models. The results of the model with n-step GMM estimator of Arellano and Bond (1991) indicate that in all models, trade has positive and significant impact on human development. If percapita import, export and trade are considered as explanatory variables in the model, the increase of $ 10,000 in these variables, will increase human development index by 0.029, 0.024, and 0.025 respectively. Based on the results, educational expenditures, per capita health expenditure and foreign direct investment have also positive and significant effects on human development.