بررسي تطبيقي خردمايه وجود دولت از نگاه نظريه‌‌هاي غربي و منابع اسلامي

Comparative Deliberation of Reasons for the Existence of Governments from the Viewpoints of Western Theories and Islamic Sources

پرسش از خردمايه وجود دولت سوالي است كه از نظر منطقي بر وجود دولت‌ مقدم است و بدون ارايه پاسخي مناسب و درخور به آن نمي‌توان محملي مناسب براي توجيه حضور دولت‌ در جوامع گوناگون يافت. علاوه بر اين با توجه به فضاي بازارگراي حاكم بر نظريه‌هاي اقتصادي، تبيين حوزه‌هايي كه دولت مجاز به ورود و دخالت در آنهاست نيز در گرو تبيين خردمايه وجود دولت خواهد بود. جلو‌گيري از شكست بازار، شكست دولت و جلوگيري از شكست ارزشهاي عمومي پاسخهايي است كه انديشمندان غربي براي پاسخ به اين پرسش ارايه، و تلاش كرده‌اند تا از اين رهگذر حدود و ثغور فعاليتهاي دولت را مشخص سازند. در اين مقاله نيز تلاش خواهد شد تا ضمن بررسي كتابها و مقالات اين حوزه، مرور اين پاسخها و نقد اجمالي آنها، نگرش برآمده از آنها با هم تلفيق شود و به شكل رويكردي واحد در آيد و سپس خردمايه وجود دولت از نگاه منابع اسلامي تبيين، و تفاوتهاي آن با خردمايه‌هاي بيان شده از سوي انديشمندان غربي بيان شود؛ تفاوتي كه به گونه‌اي اجمالي مي‌توان آن را پيگيري مصالح عامه به جاي منافع عامه ناميد.

Asking the reasons for the existence of governments is a question which proceeds the existence of governments logically. Without giving a proper answer to the question; and regarding its suitable space, we cannot find an appropriate convey to justify the existence of governments in various societies. In addition, regarding the space of market-oriented governing on the economic theories and elaborating the areas to which the government can access and interfere in will depend on elaborating the reasons for the existence of governments. Preventing from market failure, government failure, and from general values failure are answers that western thinkers have given to these questions. They have tried to determine the limits of the government activities. In addition to deliberate the books and articles in this field, review these answers, and criticize them generally, we will try to assimilate the resulted views and unite them in one single approach. Then, the reasons of the existence of the government from the viewpoints of the Islamic sources will be explained and their differences with those of the western thinkers will be elaborated; differences can generally be called pursuing common expediences instead of common interests.