برآورد ابعاد پياز رطوبتي با مدل تجربي و مدل عددي HYDRUS-2D در آبياري قطره اي زيرسطحي

Numerical Versus Empirical Models for Estimating Wetting Patterns in Subsurface Drip Irrigation Systems

كاهش چشم گير كميت و كيفيت منابع آب در دسترس، بشر را وا مي دارد تا آب را به‌ شكلي درست تر مصرف كند. سيستم هاي نوين آبياري مانند آبياري زيرسطحي، از راه هايي هستند كه باعث افزايش بازده و كارايي مصرف آب مي شوند. در اين روش هاي آبياري، با توزيع آب در داخل نيم رخ خاك، سطح خاك خشك باقي مي ماند و تبخير كاهش مي يابد. در طراحي آبياري قطره اي زير سطحي، شكل و ابعاد پياز رطوبتي عامل اصلي در تعيين عمق نصب لوله هاي قطره چكان دار و فاصله قطره چكان ها از يكديگر است و به اين منظور مدل هاي زيادي ارايه شده كه با داشتن مشخصات هيدروليكي خاك، دبي خروجي و حجم آب خارج شده، مي توانند تخمين قابل قبولي از شكل پياز رطوبتي ارايه دهند. در اين تحقيق، براي برآورد پياز رطوبتي از روش آناليز ابعادي، به‌دليل ساده بودن و نيز كم بودن تعداد پارامترهاي موردنياز، به‌عنوان مدل تجربي و مدل عددي HYDRUS-2D استفاده شد. مقادير اندازه گيري شده، شكل پياز رطوبتي در سيستم آبياري قطره اي زير سطحي (شامل عمق خيس شده در پايين قطره چكان، عمق خيس شده در بالاي قطره چكان و عرض خيس شده) در يك خاك لومي با عمق نصب 40 سانتي متر زير سطح خاك با دبي 5/3 ليتر در ساعت با نتايج هر دو مدل مقايسه شد. ضريب تبيين بالاي بين 88/0 تا 97/0 براي مدل HYDRUS-2D و 94/0 تا 98/0 براي مدل تجربي به‌دست آمد كه دقت هر دو مدل را در تعيين ابعاد پياز رطوبتي در آبياري قطره اي زيرسطحي نشان مي دهد.