ارتباط متغيرهاي ريختاري درختان برودار (Quercus brantii Lindl.) با شمار بذر در جنگلهاي بانه

Relationships between morphological characters of Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) trees with acorn crops in Baneh Forests

برآورد شمار بذر درختان بلوط بدليل اهميت بذر اين درختان در موضوعات مختلف جنگلشناسي و حيات وحش از اهميت خاصي برخوردار است، اما دشواري اندازه گيري آن باعث شده تا در داخل كشور كمتر به اين موضوع پرداخته شود. با توجه به اينكه جنس بلوط گستره وسيعي از جنگلهاي كشور و بخصوص جنگلهاي زاگرس را اشغال نموده است، در اين پژوهش كه در سال 1389 در بخشي از جنگلهاي روستاي هلو شهرستان بانه در استان كردستان انجام شد، سعي شد بهترين مدل رگرسيوني براي برآورد شمار بذر درختان برودار (Quercus brantii) بكمك متغيرهاي كمي ريختاري درخت محاسبه شود. ابتدا 100 درخت نمونه با روش نمونه برداري طبقه اي تصادفي انتخاب و پس از اندازه گيري متغيرهاي كمي شامل قطر برابر سينه، قطر يقه، ارتفاع كل درخت، طول تاج و دو قطر بزرگ و كوچك تاج، بذر آنها نيز روي تاج شمارش شد. با استفاده از 4 نوع مدل رگرسيوني ساده شامل مدلهاي خطي، تواني، نمايي و سهمي و تحليل آماري مدلهاي محاسبه شده مشخص شد كه متغير قطر متوسط تاج مهمترين متغير مستقل براي برآورد شمار بذر درختان برودار مي باشد. بهترين مدل بدست آمده با استفاده از اين متغير نيز مدل خطي با ضريب تبيين 60/0 بود. نتيجه اين پژوهش بيانگر امكان استفاده از برخي متغيرهاي كمي درخت براي تعيين معادلات آلومتريك مناسب جهت برآورد شمار بذر درختان برودار در منطقه مورد مطالعه بود.

Estimation of acorn crops has special importance due to the role of acorns in oak forest silviculture and wildlife management. There are no adequate researches about acorn production of Iranian oaks because direct measurements of acorn production are difficult. Regarding to vast distribution area of oaks in forests of Iran especially in Zagros Forests, this research was carried out in Halou village of Baneh, Kurdistan Province, in 2010. We tried to calculate the best regression model for estimating acorn crop of Quercus brantii by the aid of morphological quantitative characters of tree. At first, 100 sample trees were selected using stratified random sampling. Diameter at breast height, collar diameter, total height, crown length and small and big diameter of crown were measured on sample trees, then their acorn crops was measured by crown counting method. Four simple regression models were used to determine the relationships between acorn crops and quantitative characters including Linear, Quadratic, Power and Exponential. The highest significant correlation was found between average diameter of crown and acorn crop (P < 0.001; R2=0.6). The results of this research confirmed the effective application of some quantitative characters for predicting acorn production in Q. brantii.