ريز ازديادي گياه دارويي سرخارگل (L. Echinacea purpurea) با استفاده از قطعات كوتيلدون و هيپوكوتيل

Micropropagation of Medicinal Purple Coneflower (Echinacea purpurea L.) Using Cotyledon and Hypocotyl Segments

سرخارگل گياهي علفي و چندساله بوده و به لحاظ تجاري گونه اي بسيار ارزشمند محسوب مي شود. تركيبات فعال دارويي آن عمدتاً شامل اسيدهاي فنوليك و آلكاميدها هستند. به منظور بررسي شرايط ريزازديادي اين گياه، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه عامل ريزنمونه (هيپوكوتيل و كوتيلدون)، هورمون BAP (0، 2/0، 4/0، 2/1 و 4/2 ميلي گرم در ليتر) و هورمون NAA (0، 05/0، 1/0، 3/0 و 6/0 ميلي گرم در ليتر) در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس ساده براي صفات كالوس زايي و باززايي ريزنمونه ها بيانگر وجود اختلاف معني دار بين برخي از عوامل مورد مطالعه بود. نتايج مقايسه ميانگين اثرات متقابل بين عوامل مورد مطالعه نشان داد كه بيشترين ميزان كالوس زايي در ريزنمونه كوتيلدون و با تيمار تركيبي BAP (2/0 ميلي گرم در ليتر) و NAA (0 ميلي گرم در ليتر) به ميزان 97 درصد و در ريزنمونه هيپوكوتيل با تيمار تركيبي BAP (2/0 ميلي گرم در ليتر) وNAA (6/0 ميلي گرم در ليتر) به ميزان 91 درصد بود. تيمار BAP (4/0 ميلي گرم در ليتر) و NAA (0 ميلي گرم در ليتر) با ميانگين 3/5 نوساقه در هر ريزنمونه، بيشترين درصد باززايي نوساقه (5/31 و 5/32 %) را به ترتيب در ريزنمونه هاي كوتيلدون و هيپوكوتيل داشت.

Purple coneflower is a herbaceous and perennial flowering plant and described as a traditional valuable species. It has several active compounds including phenolic acids and alkamides. In order to survey of micropropagation condition of this plant, an experiment was conducted as a factorial arrangment in completely randomized design with three replications. The factors were including explant type (hypocotyl and cotyledon), BAP hormone (0, 0.2, 0.4, 1.2 and 2.4 mg l-1) and NAA hormone (0, 0.05, 0.1, 0.3 and 0.6 mg l-1). Analysis of variance revealed significant differences among some studied treatments for callus induction and regeneration in explants. Results of means comparison for triple interaction among factors indicated that the highest percentage of callus induction occurred on a MS medium containing 0.2 mg l-1 BAP and 0 mg l-1 NAA (97%) in cotyledon and 0.2 mg l-1 BAP and 0.6 mg l-1 NAA (91%) in hypocotyl explant. Moreover, no significant differences observed between two explants. Combination of 0.4 mg l-1 BAP and 0 mg l-1 NAA) has the most effective, providing the highest frequency of shoot regeneration (31.5%) and (32.5%) in cotyledon and hypocotyl explants respectively.