ارزيابي عملكرد بيمارستان‌هاي آموزشي درماني دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني قم و كاشان و مقايسه تطبيقي آن‌ها با استفاده از مدل پابن‌لاسو

The Assessing Performance of Educational Therapeutic Hospitals Dependent to Qom and Kashan Medical Sciences and Health Services Universities and Their Comparison Using by the Pabon Lasso Model

مقدمه: دراغلب كشورها به ويژه كشورهاي در حال توسعه بيمارستان به عنوان يك سازمان بسيار هزينه‌بر محسوب مي‌شود. لذا، لزوم بررسي دقيق و ارزيابي عملكرد آن‌ها امري ضروري و اجتناب‌ناپذير است. رويكردهاي مختلفي جهت ارزيابي عملكرد بيمارستان‌ها وجود دارد كه يكي از مفيدترين آن‌ها، مدل پابن لاسو مي‌باشد. دراين مدل و نمودار مربوط به آن، سه شاخص درصد اشغال تخت، نسبت گردش تخت و ميانگين مدت بستري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين پژوهش، تلاش شده است عملكرد و كارآيي بيمارستان‌هاي تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشكي قم و كاشان با استفاده از اين مدل مورد ارزيابي قرار گيرد. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع تحليلي بوده و جامعه‌ي آماري آن كليه بيمارستان‌هاي تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌باشد. به منظور ارزيابي عملكرد 11 بيمارستان تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشكي قم و كاشان به عنوان جامعه‌ي آماري پژوهش، مقدار سه شاخص درماني مذكور طي دوره‌ي زماني سه ساله (1390- 1388) به تفكيك هر بيمارستان محاسبه و استخراج گرديد. سپس، با توجه به ارتباط ميان اين شاخص‌ها، تعيين موقعيت آن‌ها در نواحي چهارگانه نمودار پابن لاسو و مقايسه آن‌ها با يكديگر صورت پذيرفت. يافته‌ها: با طراحي نمودارها و بررسي موقعيت بيمارستان‌ها بر روي آن‌ها، مشاهده گرديد كه در سال 1388، تنها يك بيمارستان از مجموع بيمارستان‌هاي مورد بررسي داراي كارآيي مطلوب (واقع در ناحيه 3) مي‌باشد. در سال‌هاي 1389 و 1390، دو بيمارستان از مجموع بيمارستان مورد بررسي داراي كارآيي مطلوب مي‌باشند و ساير بيمارستان‌ها واقع در ساير نواحي، نيازمند بازنگري در عملكرد و كارآيي و بهبود شاخص‌ها مي‌باشند. نتيجه‌گيري: در اين پژوهش، به ارزيابي و تجزيه و تحليل عملكرد بيمارستان‌ها با عنايت به موقعيت آن‌ها در نمودار پابن لاسو و ويژگي‌هاي ناحيه‌ي واقع شده پرداخته شد. به طور كلي، تعداد اندكي از بيمارستان‌هاي مورد بررسي در وضعيت مطلوب عملكرد و كارآيي قرار داشتند و اغلب آن‌ها، از وضعيت مطلوب برخوردار نبودند. از اين رو، مي‌توان با بررسي و ارزيابي عملكرد مديريتي و اقتصادي بيمارستان‌هاي با موقعينت مطلوب در نمودار، عوامل تاثيرگذار بر اين موقعيت را شناسايي نمود و با الگوبرداري از اين عوامل باعث پيشرفت هر چه سريعتر در شاخص‌هاي مرتبط در ساير بيمارستان‌ها شد. واژه‌هاي كليدي: كارايي؛ ارزيابي عملكرد؛ بيمارستان هاي آموزشي؛ اشغال تخت؛ مدت اقامت