بررسي تاثير هم زمان برخي عوامل بر وضعيت فقر و درآمد خانوار و وضع فعاليت اقتصادي سرپرستان خانوار

Investigation of Simultaneous Effect of Some Factors on Poverty and Income of the Household and the Head of Household’s Economic Activity Status

در بسياري از مطالعات مقطعي، عوامل موثر بر فقر و درآمد به عنوان متغيرهايي كه به ترتيب با استفاده از متغير هزينه و دهك هاي درآمدي در مقياس ترتيبي ثبت شده باشند، مورد بررسي قرار گرفته است. هم‏چنين پژوهش هاي اقتصادي بسياري در مورد عوامل موثر بر وضع فعاليت اقتصادي سرپرست خانوار به عنوان متغيري كه در مقياس اسمي اندازه گيري مي شود، انجام شده است. اما از آن جا كه اين سه متغير درون زايند و لازم است تاثير عوامل موثر بر اين سه متغير به طور همزمان انجام شود، بنابراين در اين مقاله براي تحليل اين پاسخ هاي آميخته ي ترتيبي و اسمي، مدل ضرايب تصادفي چندمتغيره‌ي آميخته‌ي اسمي و ترتيبي پيشنهاد شده است كه مي توان با استفاده از روش هاي بيزي برآورد پارامترهاي آن را به‏دست آورد. اين مدل براي تحليل داده هاي طرح آمارگيري از هزينه و درآمد خانوار مركز آمار ايران استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد كه همبستگي سه متغير درون‌زاي وضعيت فقر و درآمد خانوار و همچنين وضع فعاليت اقتصادي سرپرست خانوار قوياً معني‌دار و كاملاً متفاوت است. هم‏چنين بخت سطوح پايين فقر و دهك درآمد با افزايش سن، بالا رفتن سطح تحصيلات سرپرستان خانوار و افزايش تعداد افراد با درآمد خانوار كاهش مي‌يابد.

In many cross-sectional studies, effective factors on poverty and income, as variables that are recorded by ordinal scale, using, respectively, expenditure and income deciles, are investigated. Many economical researches are also performed to find the effective factors on economical activity status of the head of household as a variable measured on a nominal scale. However, as these three above-mentioned variables are endogenous, the effect of effective factors on these three variables must be investigated simultaneously. Then, in this paper, to analyze these mixed ordinal and nominal responses, a random coefficient multivariate mixed nominal and ordinal model is suggested that one, using Bayesian methods, can obtain its parameters estimates. This model is used to analyze household income and expenditure survey data. Results show that the correlations of the three endogenous variables of poverty status, income of the household and economical activity status of the head of household are completely different and strongly significant. Also, the odds of lower levels of poverty and lower levels of income deciles are decreasing with increasing of age, and education level of the head of household and increasing of the number of employed people in the household.