ارزيابي كاركرد شهرهاي كوچك در توسعه ناحيه اي روستاهاي پيرامون با استفاده از مدل AHP در نرم افزار GIS (مورد مطالعه: شهر بنجار- شهرستان زابل)

Analysis of the Towns’ Performance in Delivering Services and the Regional Development of the Surrounding Villages by Using AHP Model and Geographic Information System (Case study: the Small Town of B

امروزه توسعه شهرهاي كوچك به عنوان يك فرايند اجتماعي، اقتصادي و فضايي- مكاني در محيط روستايي باعث بهبود و افزايش خدمات به روستاييان و كاهش شدت وابستگي آنان به شهرهاي رده بالاتر خود شده و به عنوان مراكزي مناسب در فضاهاي روستايي با هدف انسجام فضايي مورد تاكيد قرار گرفته اند. در دو دهه گذشته توجه ويژه اي به نقش شهرهاي كوچك در توسعه نواحي روستايي و عملكرد مثبت آنها در الگوي سكونتگاهي مناسب در كشورهاي در حال توسعه شده است. تحقيق حاضر با تكيه بر مطالعه در شهر كوچك بنجار در پي بررسي كاركرد اجتماعي و اقتصادي به روستاهاي پيرامون در زمينه هايي مانند رشد اقتصادي و بهبود خدمات دهي اجتماعي در قالب 11 مولفه پرداخته شده است. نوع پژوهش حاضر كاربردي و روش انجام آن توصيفي تحليلي است. روش گردآوري اطلاعات به دو صورت كتابخانه اي و ميداني و اخذ اطلاعات از طريق پرسشنامه و مشاهده در روستاهاي بالاي50 خانوار با حجم نمونه 365 خانوار، با سطح اطمينان 95 درصد به كمك فرمول كوكران تعيين و انجام شد. براي تجزيه و تحليل داده ها و پردازش آنها از روش هاي آماري SPSS,Exsel و از مدل AHP و سيستم اطلاعات جغرافيايي به تعيين اهميت نسبي فاكتور هاي موثر در سطح برخورداري از امكانات و خدمات روستاهاي شهر كوچك بنجار پرداخته شد. با توجه به نتايج حاصل از تحليل يافته هاي پرسشنامه اي با آزمون T تك نمونه اي جهت تحليل تاثير كاركرد اجتماعي و اقتصادي شهر كوچك بنجار بر روستاهاي اطراف پرداخته شد. كه ميانگين شاخص اجتماعي (2.72)، مورد تاييد و ميانگين شاخص اقتصادي (3.52) رد گرديد.

Nowadays, the development of small towns as a social, economic, and environmental process has caused to improve and increase the number of services delivered to the rural and decrease their dependence on the higher-level cities. In addition, these rural areas are considered as appropriate places for the spatial rural development. In the past two decades, particular attention to the positive role of small towns in rural areas for development of settlement pattern in developing countries has been considered. The purpose of this present is to study the effect of social and economic of Bonjar on its surrounding villages on the base of 11 prescribed aspects such as economic development and improvement of social services, etc. Data collection for this descriptive-analytical research is library-documentary and taken via filled out questionnaire and observation in the villages with more than 50 households (totally 365 samples) and the confidence level by using Cochran formula was %95. The data analysis and processing were performed through statistical methods such as SPSS, Excel and AHP model and geographic information system to determine the relative importance of factors affecting the rate of enjoyment of facilities and services in the rural area of Bonjar. By analysis of one sample T-test questionnaire, the impact of social and economic functioning of this small town on its surrounding villages shows confirmed mean social index (2.72) and rejected mean economic index (3.52).