سنجش الگوي نظري هابرماس بر اساس نسبت اخلاق و جمهوريت در انديشه سياسي كانت

Evaluating Theoretical sample of Habermas based on the relation of Ethics and Republicanism in Political Thought of Kant

هابرماس براي تبيين نسبت اخلاق و سياست، انديشه سياسي را به طوركلي به دو دوره كلاسيك و مدرن تقسيم مي كند. از نظر وي، در دوره كلاسيك، اخلاق و سياست در ارتباط با يكديگر بوده اند؛ اما، در ابتداي دوره مدرن با حدوث دو تحول روش شناسانه و موضوعي، «فلسفه سياسيِ» كلاسيك جاي خود را به علم يا «فلسفه اجتماعي» داد و اين سرآغاز جدايي روزافزون اخلاق از سياست شد. بدين سان، سياست از نهادي كه زمينه ساز تحقق سعادت شهروندان است، به نهادِ مديريت و تكنيكِ كنترل روابط اجتماعي و غرايز انساني مُبدل مي شود. هابرماس صيرورت مذكور را به آرا كانت هم تعميم مي دهد. مقاله حاضر، در صدد است تا با توجه به شناسه ها و مختصات انديشه سياسي كانت، نشان دهد كه داعيه مزبور به كانت قابل تعميم نيست؛ چرا كه در انديشه سياسي كانت نيز همانند انديشه سياسي كلاسيك، سياست بسترساز تحقق مفاهيم اخلاقي است، با اين تفاوت كه در انديشه كانت مفهوم «سعادت» جاي خود را به مفهوم «خودآييني» و «كمال» مي دهد.

Habermas divides political thought into two eras of Classic and Modern, in general, to explain the relation of ethics and politics. In his view, ethics and politics had mutual relations in classic era; but, in the beginning of modern era and with creation of two methodological and topical evolutions, classic “political philosophy” was replaced by science or “social philosophy” and this causes the increasing separation of ethics and politics; thus, politics which was an institution to ensure the happiness and salvation of citizens became an institution of management and controlling technique in social relations and human instincts. Habermas extended the abovementioned evolution to Kant’s Ideas, too. The purpose of current article, based on the earmarks and features of Kant political thought, is to prove that the mentioned evolution could not be extended to Kant, since in Kant political thought like classic political thought, politic is the way of development of ethical concepts, with this difference that in Kant thought the concept of “happiness” is replaced with “solipsism” and “perfection”.