عوامل تعيين كننده ي نرخ واقعي ارز؛ با تاكيد بر قيمت نفت براي مقايسه‎ي كشورهاي صادركننده و واردكننده ي نفت

Comparative Assessment of Determinants of Real Exchange Rates; with an Emphasis on Oil Price for Oil Exporting and Importing Countries

عوامل تعيين كننده ي نرخ واقعي ارز؛ با تاكيد بر قيمت نفت براي مقايسه‎ي كشورهاي صادركننده و واردكننده ي نفت حميد مرادي * كارشناس ارشد علوم اقتصادي، دانشگاه سيستان و بلوچستان hamidmoradi78@yahoo.com جواد شهركي دانشيار، گروه اقتصاد كشاورزي، دانشگاه سيستان و بلوچستان J.shahraki@eco.usb.ac.ir تاريخ دريافت: 26/06/91 تاريخ پذيرش: 28/03/92 چكيده تغييرات قيمت نفت يكي از عوامل اصلي بسياري از بحران هاي اقتصادي در ميان كشورهاي واردكننده و صادركننده ي نفت است و نرخ ارز واقعي عامل انتقال تكانه هاي قيمت نفت از بازار جهاني به اقتصاد داخل است. اين دو شاخص اقتصادي، قيمت نفت خام و نرخ ارز واقعي و ارتباط آن ها، براي بيش‌تر كشورها، به‌خصوص كشورهايي كه اقتصاد آن‌ها به طور مستقيم به صادرات و واردات نفت وابسته است، داراي اهميت به‌سزايي است. در اين مقاله به بررسي چگونگي اثرگذاري قيمت واقعي نفت بر نرخ واقعي ارز در كشورهاي صادركننده ي نفت در مقابل واردكنندگان نفت با استفاده از روش پانل ديتا، براساس داده هاي سالانه ي دوره‌ي زماني 1993 تا 2009 ميلادي، با هدف مقايسه ي اين دو گروه از كشورها در يك دوره‌ي زماني مشترك پرداخته شده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه ارتباط بين قيمت واقعي نفت و نرخ واقعي ارز در هر دو گروه كشورها معني دار است. نكته‌ي قابل توجه در نتايج به دست آمده اين است كه اين ارتباط در هر دو گروه از كشورها مثبت مي باشد. طبقه بندي JEL: F31، Q43، C23 كليد واژه: قيمت واقعي نفت، نرخ واقعي ارز، صادركنندگان نفت، واردكنندگان نفت، روش‌هاي پانل- ديتا

Comparative Assessment of Determinants of Real Exchange Rates; with an Emphasis on Oil Price for Oil Exporting and Importing Countries Javad Shahraki Assistant Professor and Economy faculty Member of USB, javad_shahraki@yahoo.com Hamid Moradi * M.A. in Economic Sciences, hamidmoradi78@yahoo.com Received: 2012/09/17 Accepted: 2013/06/17 Abstract Oil price change is one of the most important economic factors that impacts oil importing and exporting countries, with the real exchange rate as the link between global oil price changes and national economies. These indices; crude oil prices and exchange rate and the relation among them; have crucial role for every country, especially those that are directly dependent to the import and export of oil. This survey investigates the way real oil prices affects real exchange rate in oil exporting and importing countries, using panel data for the period 1993 to 2009, to compare the two groups of countries. The findings show that the relationship between real oil prices and real exchange rates are significant in both groups of countries. JEL Classification: F31, Q43, C23 Keywords: Real Oil Price; Real Exchange Rate; Oil Exporter, Oil Importer, Panel Data Method