ترسيم و تحليل نقشه علمي پزشكي ايران با استفاده از روش هم استنادي موضوعي و معيارهاي تحليل شبكه اجتماعي

Scientific Mapping of Medicine in Iran Using Subject Category Co-Citation and Social Network Analysis

مقدمه: با توجه به اهميت حوزه پزشكي و ترسيم نقشه‌ها‌ي علمي در حوزه‌ها‌ي مختلف و نظر به اينكه معيارهاي تحليل شبكه‌ها‌ي اجتماعي مي‌تواند در تحليل اين نقشه‌ها‌ موثر واقع شود، هدف پژوهش حاضر تحليل نقشه علمي پزشكي ايران در سال 2007 با استفاده از معيارهاي مركزيت درجه و مركزيت بينيّت است. روش كار: در اين پژوهش كه از انواع مطالعات علم سنجي است، جامعه پژوهش كليه توليدات علمي پزشكي ايران در سال 2007 (3967 مدرك) است كه در نمايه نامه استنادي علوم منتشر شده است. نقشه‌ها‌ي مورد نظر، با استفاده از تكنيك تحليل هم استنادي مقوله‌ها‌ي موضوعي و با كمك نرم افزار (NWB)Network Workbench Tool ترسيم شد. يافته‌ها‌: بيش از 37 درصد از كل توليدات علمي ايران در سال 2007 به مقوله‌ها‌ي پزشكي و بيشترين توليدات علمي ايران به پزشكي عمومي و داخلي و بيشترين تعداد استنادهاي دريافتي به داروشناسي و داروسازي اختصاص دارد. اين دو مقوله موضوعي در كنار بيوشيمي و بيولوژي مولكولي از نظر هر دو شاخص مركزيت درجه و مركزيت بينيّت داراي بيشترين رتبه در بين مقوله‌ها‌ي موضوعي پزشكي هستند. مقوله‌ها‌ي موضوعي پزشكي عمومي و داخلي با بهداشت عمومي، حرفه‌اي و محيط داراي قوي ترين رابطه هم استنادي هستند. نتيجه‌گيري: استفاده از شاخص‌ها‌ي تحليل شبكه اجتماعي در تحليل نقشه‌ها‌ي علمي موثر است. مقوله‌ها‌ي موضوعي پرتوليد و پر استناد، حضور موثرتري در نقشه علمي هم استنادي دارند. برنامه ريزي و سياستگذاري به منظور افزايش كميت و كيفيت توليدات علمي در مقوله‌ها‌ي موضوعي مختلف به منظور حضور موثرتر در نقشه‌ها‌ي علمي ضروري است. كليدواژه‌ها‌: نقشه علمي، پزشكي، تحليل هم استنادي، تحليل شبكه‌ها‌ي اجتماعي

Introduction: Regarding the importance of medical research, scientific mapping and social network analysis, the main aim of this article was to visualize scientific mapping of medicine in Iran in 2007 based on the two indices of degree and betweenness centrality of social network analysis. Methods: In this scientometric study, the population included all medical scientific products of Iran in 2007 indexed in Science Citation Index (3967 documents). Network Workbench Tool (NWB) was used for calculating subject category co-citation, analyzing social networks and visualizing the maps. Results: More than 37% of scientific products of Iran in 2007 belonged to medical categories. The most productive category was general and internal medicine and the most cited category was from pharmacology and pharmacy. These two categories together with biochemistry and molecular biology ranked the highest in degree and betweenness centrality. The strongest co-citation link was between general and internal medicine and public health, occupational and environmental health. Conclusion: Using the social network indices is effective in the analysis of scientific mapping of medicine. Highly productive and more cited subject categories have strong presence in scientific maps of subject category co-citation. Keywords: Scientific Maps, Medicine, Co-Citation Analysis, Social Network Analysis