الگوي رقابت‌پذيري صادركنندگان برتر جهاني پسته در بازارهاي واردكننده ايران

Pattern of Competitiveness of Pistachios World Premier Exporters in Iranʹʹs Importers Market

مطالعه حاضر با استفاده از شاخص هاي مزيت رقابتي(مزيت صادراتي، مزيت تجاري و رقابت پذيري) و شاخص‌هاي ساختار بازار (نسبت هاي تمركز و هرفيندال- هيرشمن) به بررسي رقابت پذيري ايران و رقباي صادراتي آن در كشورهاي واردكننده پسته ايران در دوره زماني 2011-1997 پرداخته است. براساس نتايج، ايران در بازار جهاني با وجود داشتن مزيت صادراتي و تجاري بيشتر در مقايسه با ديگر رقبا، با رشد منفي روبرو بوده است. همچنين مهم ترين رقيب صادراتي ايران در بازارهاي هدف، كشور آمريكا است. زيرا از ده شاخص بررسي شده در اين زمينه، هشت شاخص نشان دهنده رقابت روزافزون آمريكا با ايران در بازارهاي واردكننده پسته ايران است. شايان ذكر است، با توجه به همبستگي منفي مزيت صادراتي آمريكا و هنگ كنگ با ايران، هرگاه ايران به هر دليلي سهم بازاري خود را از دست بدهد، پسته صادراتي اين دو كشور جايگزين آن مي شود. تحليل رفتار رقابتي صادركنندگان برتر در بازارهاي وارداتي پسته گوياي آن است كه فعاليت بازاري رقباي ايران در كشورهاي حوزه خليج فارس كمتر بوده است كه با توجه به مسافت جغرافيايي اندك ايران با آنها، فرصتي مناسب براي توسعه بازار اين محصول در اين كشورها به شمار مي آيد. براساس نتايج، پيشنهاد مي شود، به منظور بازيابي قدرت تجاري ايران در بازار پسته، سياست هاي تجاري كشورهاي رقيبي كه ارتباط همبستگي منفي نيز با مزيت صادراتي پسته ايران داشته اند (بويژه آمريكا) در بازارهاي هدف همواره مورد بررسي قرار گيرد و همچنين با شناسايي سليقه و استانداردهاي بهداشتي بازارهاي اروپايي، ضمن اعمال تمهيدات لازم براي بهبود روابط اقتصادي با اين منطقه و لغو تحريم هاي تجاري، سهم صادراتي كشور را در بازار جهاني افزايش داد.

This study investigates Iran’s competitivness and their export competitors in importer countries of Iran’s Pistachio using indicators of competitive advantage (export advantage, trade advantage and competitiveness) and indicators of market structure (concentration ratios and the Herfindahl - Hirschman) for the period 1997-2011. Based on results, Iran in world market despite the more trade and export advantage in comparison with other rivals has faced negative growth. America also is the main rival of Iranʹs exports in target markets. Because of ten examined indicators in this study, eight indicators indicated increasing competition for America with Iran in importer markets of Iranʹs pistachio. Also, according to the negative correlation between America and Hong Kongʹs export advantage with Iran, whenever Iran lose their market share with whatever reason, export pistachio in these two countries is substituted. Analysis of the competitive behavior of top exporters in pistachios import markets shows that market activity of Iran’s competitors is less than Iran around the Persian Gulf that according to the minimal geographical distances of Iran with theirs is an appropriate opportunity for Market development of this product in these countries. Based on the results, it is suggested, in order to retrieve its trade power in pistachio market, Rival countries trade policies that have had negative correlation with Iran pistachio export advantage (particularly America) always be investigated in target markets. Also with identification of taste and health standards in the European market and improvement of economic relations with this region and abolition of trade sanctions increases your export share in the world market.