ارزيابي عوامل موثر در عملكردهاي اقتصادي و اجتماعي استان‌هاي كشور

Evaluation Of Effective Factors On Social And Economical Performances Of Provinces In I.R. Of Iran

در چند سال گذشته استان‌هاي كشور به سطوح متفاوتي از توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي دست يافته‌اند. در اين مقاله با استفاده از تحليل پوششي داده‌ها عملكرد نسبي هر يك از استان‌هاي كشور مورد بررسي قرار مي‌گيرد. به اين منظور با توجه به داده‌هاي موجود، سه نهاده (نسبت جرايم، بيكاري و بيسوادي) و سه ستاده (GDP، اميد به زندگي و اشتغال) براي سال 1383 در نظر گرفته شده و از يك مدل CCR-DEA استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه 9 استان از 28 استان، درمقايسه با استان‌هاي ديگر كارآ بوده‌اند. علاوه بر اين براي استان‌هاي ناكارا نشان داده مي‌شود كه در چه بخش‌هايي از نهاده‌ها و ستاده‌ها و به چه ميزان از ناكارآمدي برخوردار بوده‌اند. ضمنا" اهداف مناسبي براي استان‌هاي ناكارآ تعيين شده است. براي رتبه‌بندي استان‌ها از مدل اندرسون پترسون و ماتريس كارآيي متقاطع استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه سه استان تهران، اصفهان و بوشهر در هر دو روش رتبه‌بندي بالاترين رتبه‌ها را داشته‌اند.

The provinces of I.R. of Iran have attained different levels of eco-nomical and social development in the past years. The main objective of this study is to use data envelopment analysis to examine the com-parative performance of provinces in I.R. of Iran. We applied an out-put-oriented DEA model based on data for three inputs (crimes ratio, unemployment percent and illiteracy) and three outputs (GDP, life ex-pectancy and employment). The findings based on 1383 data show that 9 out of 28 provinces are efficient. For each inefficient province, DEA identifies the sources and the level of inefficiency for each input and output. The efficient provinces are ranked using cross efficiency matrix and an output–oriented version of Andersen – Petersenʹs DEA model and the results are analyzed and compared. The results reveal that Tehran province, Esfahan province and Busher province have the highest rank.