بيماري لكه قهوه اي (سوختگي ريزوكتونيايي) النا در مازندران

Brown patch (Rhizoctonia blight) of bristle basket grass in Mazandazan, Iran

در تابستان 1377 و 78، در يك باغ مركبات واقع در منطقه بابل كنار در جنوب شهرستان بابل، علايم بيماري لكه قهوه اي يا سوختگي ريزوكتونيايي بر روي يك گراس وحشي به نام اِلنا يا ارزن جنگلي (Oplismenus hirtellus) مشاهده گرديد. علايم بيماري شامل لكه هاي تقريباً مدور با قطر متوسط 20 تا 100 سانتي متر بود كه در آن لكه، تمام گياهان موجود پس از نشان دادن لكه هاي سوخته كوچك روي برگ و غلاف، به گونه كامل سوخته و خشكيده شده، سختيه هاي قهوه اي تيره رنگ قارچ به فراواني روي بافت هاي سالم و سوخته و خاك تشكيل گرديد. گياهان در اواخر تابستان با سرد شدن هوا از مركز لكه شروع به بهبود كردند و يك الگوي حلقوي ايجاد كردند. در تمام جداسازي ها، يك ريزوكتونياي چندهسته اي از بافت هاي سوخته جدا شد. بر اساس ويژگي هاي پرگنه و ميلسيوم، قارچ به عنوان Rhizoctonia solani شناسايي شد و گروه آناستوموزي آن AG 1 تعيين گرديد. بر اساس ويژگي هاي كشت سختينه، زيرگروه جدايه ها به عنوان AG 1- IA تعيين شد. قطر متوسط ريسه 7 ميكرومتر و تعداد متوسط هسته ها در هر سلول ريسه اي 4/6 عدد بود. پرگنه ي قارچ بعد از دو هفته رشد روي محيط كشت سيب زميني، دكستروز آگار (PDA) قهوه اي روشن بود و تعداد زيادي سختينه ي قهوه اي تيره با ابعاد 7/0-4 × 1-5/4 ميلي متر روي محيط كشت توليد شد. درجه حرارت بهينه آن براي رشد 28 و دماهاي كمينه و بيشينه به ترتيب 10 و 35 درجه سانتي گراد بود. نرخ رشد خطي قارچ در دماي بهينه 34 ميلي متر در روز بود. بيماري زايي قارچ با قرار دادن قرص هاي 8 ميلي متري از حاشيه پرگنه بر روي برگ ها و غلاف هاي گياهان و توليد علايم سوختگي به اثبات رسيد و قارچ مجدداً از بافت هاي بيمار جدا گرديد. اين نخستين گزارش از وجود بيماري لكه قهوه اي (سوختگي ريزوكتونيايي) چمن‌ها در ايران مي باشد و گياه النا به عنوان ميزبان جديدي براي قارچ R. solani در ايران معرفي مي گردد.

The symptoms of brown patch or Rhizoctonia blight of bristle basket grass (Oplismenus hirtellus) were observed in the summer of 2004 in a citrus orchard in Babolkenar region, South of Babol, Mazandaran province. The individual plant symptoms consisted of blighted spots, which gradually expanded to encompass the entire surface of the leaf. Patches of affected grass had a diameter of approximately 20 to 100 cm. Dark brown sclerotia were abundantly produced on the diseased plants and in soil.Plants started to recover and resumed growth from the centre of the patch outward at the end of summer (because of the cooling of the air), producing a ring pattern in the affected area. A multinucleate Rhizoctonia sp. was consistently isolated from blighted tissues. Based on colony and mycelial characteristics, the fungus was identified as Rhizoctonia solani, and the anastomosis group (AG) for most of these isolates was determined as AG 1 by anastomosis testing. On the basis of cultural and sclerotial characteristics, subset of the isolates was determined as AG 1- IA. The hyphal diameter of the isolates was 7.0 µm, and the mean number of nuclei was 6.4 per hyphal cell. The colony was light brown on potato dextrose agar after 2 weeks of growth, and dark brown sclerotia measuring 0.7 to 4 × 1 to 4.5 mm were abundantly produced on the medium. Cardinal temperatures for growth of this isolate were 10, 28, and 35°C. The linear growth rate at the optimum temperature was 34 mm per day. Pathogenicity of the AG 1-IA isolate was confirmed by placing 8-mm disks from the margins of an actively growing colony on the leaves and sheaths of the host plant. Symptoms observed were the same as those in the field, and the fungus was reisolated from the blighted tissue. To our knowledge, this is the first report on the occurrence of brown patch disease of O. hirtellus in Iran. The bristle basket grass is introduced as a new host for R. soloni in Iran.