روش‌شناسي و نقد ترجمه مجاز در قرآن كريم

منهجيه ترجمه المجاز في القرآن الكريم الي الفارسيه ونقدها

مجاز يكي از مهم‌ترين و موثرترين ساختارها و صنايع بياني در بلاغت به شمار مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود و نقش به سزايي در زيباشناختي و معناآفريني بافتار قرآني دارد. لذا ترجمه آن نيز از اهميت خاصي برخوردار است كه در اين نوشتار به روش شناسي ترجمه انواع مجاز و نقد عملكرد مترجمان قرآن پرداخته شده است. صاحب نظران در ترجمه انواع «مجاز» - و در مجموع انواع متون- دو روش «معنايي» (ترجمه به مجاز) و «ارتباطي» (ترجمه به حقيقت) را ارايه نموده‌اند. اما نگارندگان مقاله حاضر روش «معنايي - ارتباطي» را به عنوان روشي تلفيقي جهت ترجمه مجازهاي قرآن پيشنهاد مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. به نظر مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد اين روش كه جمع ميان دو روش معنايي و روش ارتباطي است، مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مناسب‌‌‌‌‌ترين و كارآمدترين روش براي ترجمه مجاز باشد. حال آن كه بررسي ترجمه‌هاي مختلف قرآن نشان از به كارگيري روش‌هاي مختلف از سوي مترجمان محترم دارد كه خود موجب بروز نوسانات زيادي در ترجمه ايشان شده، در نتيجه ترجمه‌ها را از علمي بودن به سوي ذوقي بودن سوق داده است.

Metonymy is an important and influential expressive device and structure in rhetoric and plays an important role in the aesthetics and sense of the Quranic context. Thus, the translation of it is also very important. In the paper, a methodology of translating types of metonymy is provided and the performances of translators of the Qurʹan are reviewed. Scholars have identified two methods of translating metonymy - and all other texts. One is ‘semantic’ (translation to metonymy) and the other is ‘communicative’ (translation to reality). However, the authors of the present paper propose an integrated ‘semantic-communicative’ method for translating metonymies in the Qurʹan. It seems that the said method, which is a combination of the semantic and communicative method, is the proper and effective method for translating metonymy. However, a review of different translations of the Qurʹan shows that translators have used different methods, which has led to a high level of coherence in their translations. Therefore, these translations are based on preference rather than scientific approach.