نگاهي به ترجمه داستان نمادين «خماره القط الاسود»

ترجمه قصه «خماره القط الاسود» الرمزيه في ميزان النقد

نجيب محفوظ (1911 – 2006) يكي از بزرگ‌ترين نويسندگان جهان عرب، تنها مسلمان برنده نوبل ادبي (1988) است. رمان، داستان كوتاه، اتوبيوگرافي و سناريو از حوزه‌هاي نگارش محفوظ به شمار مي‌آيند. داستان كوتاه «خماره القط الاسود» از كارهاي ارزشمند نجيب محفوظ است كه مي‌توان آن را برشي از برهه‌هاي تاريخي زادگاه نويسنده (مصر) دانست. خواننده اين داستان، حتي اگر با وضعيت آن زمان و سامان آشنا نباشد، باز هم از خواندن يك داستان جذاب لذت مي‌برد و آن را كه با تاريخ معاصر مصر آشنايي باشد، تلنگر اين نماد‌هاي باستاني به تامل وامي دارد و البته اين نمادپردازي كار را بر هر مترجمي سخت مي‌كند. در اين جستار، ترجمه «محمدرضا مرعشي پور» از اين داستان مورد ارزيابي قرار گرفته، پيش از آن به جايگاه نماد و نمادهاي به كار رفته در داستان «ميكده گربه سياه» اشاره شده است، تا كليدي باشد براي حل مشكلات ترجمه داستان‌هاي رمزآلود. ترجمه نادرست عبارت‌ها و جمله‌ها، به كارگيري واژگان نامانوس، ابهام برخي از سطور ترجمه، عدم عنايت به ترجمه دقيق شعر و ناآشنايي با فرهنگ و زبان عاميانه مردم امروز مصر، از كاستي‌هاي ترجمه اين داستان نمادين است.

Naguib Mahfouz (1911-2006) is one of the greatest writers of the Arab world and the only Muslim winner of the Nobel Prize (1988). Novel, short story, autobiography, and scenario are his areas of writing, and many of his stories have been translated into many of the world languages. The Pub of the Black Cat is one of his valuable works which can be considered as a snapshot of a historical moment of his country, i.e. Egypt. The characters and characterizations as well as symbols used in this story are located together beautifully. The reader, even if unfamiliar with the conditions of that time and place, enjoys reading an interesting story. He also becomes familiar with the contemporary history of Egypt. The flips of these symbols cause him to contemplate and then he praises the accuracy and elegance of Mahfouz. In the present paper, Muhammad Reza Mar’ashipour’s translation of this story was assessed. Before assessing the translation, the status of the symbols used in this story were investigated in order to provide a solution to the problems of translating mysterious stories. Mistranslations, use of unfamiliar words, ambiguity, inaccurate translation of poems, and unfamiliarity with the popular culture and language of modern Egypt are among the shortcomings of the translation of this symbolic story.