تاثير برنامه آموزش خانواده بر ميزان افسردگي، اضطراب و استرس مراقبين خانوادگي سالمندان مبتلا به دمانس

Effect of family education program on depression, anxiety and stress of family caregivers of elderly individuals with dementia

مقدمه: با توجه به آمار رو به فزوني جمعيت سالمندان و به دنبال آن، افزايش مبتلايان به اختلالات مزمن از جمله دمانس، انتظار مي‌رود تعداد مراقبين خانوادگي و فراواني عوارض مراقبتي به ويژه عوارض رواني نظير اضطراب، افسردگي و ... افزايش يابد. بدين جهت مطالعه كنوني با هدف تعيين تاثير برنامه آموزش خانواده بر ميزان افسردگي، اضطراب و استرس مراقبين خانوادگي سالمندان مبتلا به دمانس انجام گرفت. روش: اين مطالعه به صورت كارآزمايي باليني بوده كه تاثير يك برنامه آموزش خانواده را برروي 50 نفر از مراقبين خانوادگي در مراكز ارجاع سالمندان مبتلا به دمانس واقع در شهر اصفهان با استفاده از نمونه‌گيري آسان و تخصيص تصادفي براي قرارگيري در گروه‌هاي مطالعه بررسي نموده است. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، آزمون معاينه مختصر وضعيت رواني (MMSE) و پرسشنامه DASS (فرم 42 سوالي) بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS v.16 و با استفاده از آزمون‌هاي كاي‌دو، تي‌مستقل و تحليل واريانس با اندازه‌گيري‌هاي مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: دو گروه از نظر مشخصات دموگرافيك اختلاف معناداري با يك ديگر نداشتند. ميانگين نمره افسردگي، اضطراب و استرس در گروه آزمون به طور معناداري نسبت به گروه كنترل در مراقبين كاهش يافت (01/0 > p). نتيجه‌گيري: از آنجايي كه اجراي اين برنامه توانست وضعيت رواني مراقبين خانوادگي سالمندان مبتلا به دمانس را بهبود بخشد، پيشنهاد مي‌شود كه برنامه‌هايي در اين راستا تدوين و توسعه يابند و ارزيابي آن‌ها در قالب پژوهش‌هاي مختلف انجام گيرد.

Introduction: Due to rising elderly population and the subsequent increase in chronic disorders such as dementia, the expected number of family caregivers and health care complications, especially psychological effects such as anxiety, depression, etc are on the rise. Therefore, present study aimed to investigate the effect of family education program on depression, anxiety and stress in family caregivers of elderly individuals with dementia. Method: This study was a clinical trial investigating the effect of a family education program on 50 family caregivers in referral centers for elderly with dementia located in Isfahan. Convenience sampling and random assignment were used in our study. Data collection tools were mini mental status examination (MMSE) and DASS (42 items). Data were analyzed using SPSS software version 16 and chi-square, independent t-test, and analysis of variance with repeated measures. Results: Demographic characteristics did not show any statistically significant different. Compared with control group, mean score for depression, anxiety and stress of experimental group in caregivers decreased significantly (P < 0.01). Conclusion: Implementation of this program could improve psychological status of family-caregivers of elderly individual with dementia, it is suggested that some programs be standardized and developed after evaluation of different research designs.