بررسي توانمندي آموزشي كاركنان مراكز بهداشتي درماني در آموزش مددجويان و مراجعين

Evaluation of training competency of health care workers in training clients and patients

مقدمه: بررسي توانمندي آموزشي كاركنان مراكز بهداشتي در آموزش به مددجويان و مراجعين‌شان مي تواند منجر به شناسايي مشكلات آموزشي، ارتقاي كيفيت آموزش و همچنين ارتقاي سلامت جامعه شود. پژوهش حاضر با هدف تعيين توانمندي آموزشي كاركنان مراكز بهداشتي شهري در آموزش به مددجويان و مراجعه كنندگان به اين مراكز در شهر مشهد انجام شده است. روش : در اين مطالعه تحليلي- مقطعي، 250 نفر از كاركنان مراكز بهداشتي شهري شهر مشهد؛ در سال 1392 كه در واحدهاي واكسيناسيون، مادر و كودك، مامايي، مبارزه با بيماري ها و بهداشت محيط اين مراكز مشغول به كار بودند به روش نمونه گيري طبقه اي خوشه اي از نوع احتمالي مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته سنجش توانمندي آموزشي شامل دو بخش (اطلاعات دموگرافيك و وضعيت توانمندي آموزشي) بود. پس از جمع‌آوري داده ها، داده ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.16 و با استفاده از آزمون هاي آماري توصيفي (فراواني و درصد فراواني) و تحليلي (آزمون هاي همبستگي اسپيرمن، تي مستقل و آناليز واريانس يك طرفه) تجزيه و تحليل شد. سطح معناداري براي سنجش ارتباط ميان اطلاعات دموگرافيك و وضعيت توانمندي آموزشي (05/0 > p) در نظر گرفته شد. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد، توانمندي آموزشي 159(5/63%) نفر از كاركنان مراكز بهداشتي در حد خوب و قابل قبول قرار دارد و بين توانمندي آموزشي كاركنان با مشخصات فردي آن‌ها نظير سابقه كار، سن، مدرك تحصيلي، وضعيت استخدامي و ميزان رضايتي كه كاركنان از شغل خود داشتند، اختلاف معناداري وجود داشت؛ همچنين بين دوره هايي كه كاركنان جهت ارتقاي سطح علمي خود گذرانده بودند و كارگاه هاي آموزشي مبني بر ارتقاي مهارت هاي آموزشي با توانمندي آموزشي آن ها اختلاف معناداري ديده شد (05/0p < ). نتيجه‌گيري: اگرچه توانمندي آموزشي كاركنان مراكز بهداشتي درماني در حد خوب و عالي مي‌باشد اما وضعيت توانمندي در حيطه‌هاي مهارت‌هاي حين آموزش و توسعه و نحوه عملكرد و مسووليت حرفه‌اي رضايت‌بخش نيست. نتايج مطالعه حاضر داده‌هاي مناسب در زمينه توانمندي آموزشي كاركنان را براي مديران مراكز بهداشتي و درماني فراهم نموده است. از آنجايي كه مديران و مددجويان نيز مي‌توانند وضعيت توانمندي آموزشي كاركنان را ارزشيابي نمايند پيشنهاد مي شود جهت كسب اطلاعات جامع، توانمندي آموزشي كاركنان بهداشتي از نظر مديران و مددجويان نيز مورد بررسي قرار گيرد.

Introduction: Examining the training competency of the health care workers in training their clients and patients can lead to identification of the training problems, improving training qualities, and promoting the health of society as a whole. The current study which was conducted in the city of Mashhad aimed to determine the training competency of the urban health care workers in training the clients referring to these centers. Method: In this cross sectional-descriptive study, 250 health care workers at Mashhad s’ urban health care centers were enrolled in the study using probability sampling. Data collection instrument was a researcher-made questionnaire consisting of two parts; demographic data and training competency status. Data were analyzed using SPSSv.16 software and descriptive statistical tests (Frequency and cumulative frequency) and analytical tests (Spearman, correlative tests, Independent t-test, one way variance analysis). Significant level of difference was considered for measuring difference between demographic and training competency (P < 0.05). Results: The results of the study indicated that the training competency of 159 workers (5.63%) in health care centers were good and acceptable , and there was a significant difference between training competency of workers and individual differences such as work experience, age, educational degree, employment status, and job satisfaction of health workers. There were also significant differences between courses taken by the health workers to promote their educational level and educational workshops based on promoting educational skills and training competency (P < 0.05). Conclusion: Although the training competency of health workers were very good, competency in areas such as training skills, development, performance, and professional responsibility were not satisfactory. Results of the current study provided appropriate data about training competency of the workers for managers of health care centers. Since the status of training competency of the workers can be assessed by managers and clients, it is suggested that for gaining more comprehensive information, training competency of the health workers be examined from the managers and clients point of view.