تحليل كامپيوتري پديده ضربه قوچ در تاسيسات توربين برق- آبي

Computer Analysis of Water Hammer Phenomenon in Hydroelectric Power Plant Equipment

پديده ضربه قوچ در خطوط انتقال آب نيروگاههاي برق- آبي يكي از مسايلي است كه از ديرباز مورد توجه بسياري از محققين بوده است. نظر به اين كه اين پديده مي‌تواند اثرات زيانبار فراواني روي خطوط لوله انتقال آب و تاسيسات توربين داشته باشد، ضرورت دارد كه اثرات اين امواج فشاري در طول خط لوله انتقال آب و توربين مورد مطاليه و بررسي قرار گرفته و روش‌هاي مطلوب كنترل آنها ارايه شود. در اين راستا يكي از روشهاي موثر و كارآمد كنترل امواج فشاري، استفاده از برج‌هاي فشارشكن مي‌باشد. در اين مقاله ضمن تشريح پديده و بيان معادلات حاكم و نقش انواع برجهاي فشارشكن، يك برنامه كامپيوتري به زبان برنامه‌نويسي Vistual Basic جهت تحليل پديده ضربه قوچ تدوين و ارايه گرديده كه تغييرات فشار و سرعت را در طول يك خط لوله منفرد منتهي به يك شير قطع و وصل جريان و نيز مجهز به يك برج فشارشكن محاسبه و نتايج و نمودارهاي مربوطه را ترسيم و ارايه مي‌نمايد.

The water hammer phenomenon in hydroelectric power plant’s penstock is one of the famous troubles which have been an interest for researchers. Hence this phenomenon can cause many harmful effects on pipe lines and turbine, it is essential that effects of these surges along with line and turbine have been studied and suitable methods for controlling presented. In this way one of the most effective and appropriate methods for surges control, is the use of surge tanks.In this paper as demonstrating the phenomenon and illustrating the governing equations, a computer program developed ‘Visual Basic’ programming language for analyzing the water hammer phenomenon has been presented, which is able to calculate pressure and velocity gradients along with a pipe line ended by a valve and equipped with a surge tank, and also sketch results as diagrams or present as tables.