مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ساخت و ارزيابي نشاكار نيمه خودكار براي كشت متراكم نشاي ريشه لخت پياز

چكيده فارسي :

در ايران نشاكاري پياز در حال حاضر به صورت دستي و با نيروي 110–100 نفر- روز در هكتار با استفاده از نشاهاي ريشه لخت و با تراكم بسيار زياد (800-700 هزار بوته در هكتار) در شرايط سخت انجام مي‌گيرد. در اين تحقيق، يك ماشين نشاكار نيمه خودكار طراحي، ساخته و ارزيابي شد كه قابليت تامين تراكم مورد نظر كشاورزان مناطق مركزي ايران را دارد. واحد كارنده اين ماشين يك موزع چرخان استوانه‌اي دارد كه نشاگذاري در سلول‌هاي آن دستي (با نيروي كارگر) است. اين استوانه دوار در بالاي لوله سقوط و در صفحه افقي حركت دوراني دارد و اين حركت را ماشين كشنده تامين مي‌كند. با چرخش استوانه دوار نشاها، به طور مجزا و منظم از آن خارج و در فاصله‌هاي زماني مشخص وارد لوله سقوط مي‌شوند. در ادامه، نشاها بر اثر نيروي وزن حركت مي‌كنند و پس از خروج از لوله سقوط به درون شياري رها مي‌شوند كه شياربازكن ايجاد كرده است. خاكدهي و استقرار نشاها را چرخ‌هاي فشار انتهايي بلافاصله انجام مي‌دهند. در فرآيند طراحي واحد كارنده، انحناي مناسب لوله سقوط و زاويه قرارگيري چرخ‌هاي فشار به گونه‌اي انتخاب شد كه ضمن كوچك نگه داشتن عرض واحد كارنده، استقرار نشاهاي ريشه لخت نيز در حد مطلوبي تامين شود. از تركيب 9 واحد كارنده (4 واحد در جلو و 5 واحد در عقب) كه روي دو ديرك افزار متصل به يكديگر سوار مي‌گردند، يك ماشين سوار شونده تراكتوري تشكيل گرديد. نتايج ارزيابي شاخص هاي عملكردي ماشين نشاكار در يك مزرعه 1000 متر مربعي نشان داد كه در اين ماشين، امكان نزديك كردن واحدهاي كارنده تا حد 17 سانتي متر بدون بر هم زدن استقرار نشاهاي واحدهاي جلوي وجود دارد و واحدهاي كارنده روي هر شاسي مي توانند با فاصله 34 سانتي متر از يكديگر قرار گيرند كه فضاي لازم را براي نشستن كارگران در كنار يكديگر تامين مي‌كند. با اين آرايش مي توان استقرار اوليه بيش از 90 درصد نشاها را تضمين كرد. ظرفيت مزرعه‌اي اين ماشين با احتساب سرعت 27/0 كيلومتر بر ساعت و راندمان 90 درصد در 8 ساعت كار روزانه تقريبا 3000 متر مربع است كه در آن 9 كارگر نشاگذار و 2 كارگر پشتيباني (براي نشارساني و ترميم نشا‌هاي رها شده) شركت دارند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه با مجموع 11 كارگر- روز مي توان حدود 3000 متر مربع را با ماشين، نشاكاري كرد كه در مقايسه با روش نشاكاري با دست در نيروي كارگري مورد نياز نزديك به 63 درصد صرفه جويي مي‌شود.